\"Devalvasiyadan ziyanı xalq çəkməməlidir\"

Azərbaycanı ikinci devalvasiya dalğası vurdu.

Manatın məzənnəsi kəskin ucuzlaşdı. Baş verən devalvasiyadan sonra insanları sabah nə olacağı düşündürür. Ərzaq məhsullarının qiyməti qalxacaqmı, banklara verilən kreditlər necə ödəniləcək və.s? Bu gün yayılan xəbərlərdə isə banklardan dollarla kredit götürənlərin bir çoxunun krediti qaytarmayacağını bəyan etdiyi bildirilir. Əhali banklara dollarla olan kredit borcunu qaytarmaqdan imtina edərsə onları nə gözləyir?

Ölkə.Az-ın bu məsələrlə bağlı suallarını hüquqşünaslar Elman Fəttah və Əkrəm Həsənov cavablandırıblar.

Elman Fəttah: "Baş verən hadisə açıq və təkzib olunmaz iqtisadi böhrandır. İqtisadi böhranın ağır zərərlərini xalqın üzərinə yükləmək heç bir halda hökumətin seçim yolu olmamalıdır. Hansısa ağır iqtisadi böhranlar həll olunmur. Bu baxımdan baş verən iqtisadi böhranda əhaliyə dəyən ziyanları, o cümlədən də xarici valyuta ilə götürülmüş kreditlərlə bağlı yaranmış bu çıxılmaz vəziyyəti dövlət həll etməlidir. Həmin ziyanlarla bağlı məsələni hökumət öz üzərinə götürməlidir. Heç bir halda dövlət "bankdan krediti filan cür götürmüşdün, bu cür də qaytarmalısan", deyib məsuliyyəti vətəndaşın üzərinə ata bilməz.

Bu məsələdə ziyanı xalq çəkməməlidir. Dollarla alınmış kreditlərdə yaranmış fərqin həlli yolunda təcili və təxirəsalınmaz addımlar atmalıdır. Bu baxımdan insanlar krediti ödəməməklə bağlı məsuliyyət daşımamalıdırlar, məsuliyyətə cəlb edilməməlidirlər. Bunu hökumət təcili surətdə həll etməlidir. Hər şeyin mümkünlüyü anlayışı var. Əgər bir şey mümkün deyilsə, o təbii ki, icra olunmayacaq. Əhali bu məsələdə yaranmış fərqi ödəmək iqtidarında deyil. Bu baxımdan əhalinin "kreditimi ödəmirəm" şəklində yanaşması tamamilə normal bir yanaşmadır. Hökumət bu məsələni təcili şəkildə həll etməldir".

Əkrəm Həsənov: "Əgər doğrudan da vətəndaşın borcu qaytarmağa vəsaiti yoxdursa o, qaytarmayacaq. Ona da heç bir şey edə bilməzlər. Vətəndaşın əgər bir evdən çox əmlakı varsa həmin əmlakı məhkəmə qaydasında əlindən alına bilər. Əgər vətəndaşın rəsmi gəliri varsa, onun və ailəsinin gəliri yaşayış minimumundan çoxdursa, həmin artıq məbləğdən tutula bilər. Yaşayış minimumuna isə toxunula bilməz. Nəzərə alsaq ki, əhalinin gəlirləri aşağıdır, ona görə də o borcu ödəməsələr ona heç nə edə bilməzlər. Dövlət vətəndaşlara ziyan dəyməsin deyə addımlar ata bilər, ancaq gərək dövlətin kifayət qədər pulu olsun. 2016-cı ilin dövlət büdcəsi artıq təsdiq olunub. Həmin dövlət büdcəsində də bunun üçün vəsait ayrılmayıb. Ona görə də, dövlət bu yöndə heç nə edə bilməz".

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az