Devalvasiya və ondan ilk təsirlənən məhsul: tüstünün qiyməti neçəyə qalxacaq?

Bağlı köşklər, dənə ilə satılan siqaretlər...

Azərbaycanda insanlar onsuzda köşklərə qəzet, jurnal almağa yox, daha çox siqaret, alışqan, saqqız, günəbaxan tumu və s. kimi şeylər almağa gedir. Hətta elə köşklər var ki, orada heç qəzet, jurnal satılmır.

21 fevral devalvasiyada olduğu kimi 21 dekabrda da ilk siqaretin qiymətinin qalxacağı gözlənilir. Artıq qutu ilə siqaret tapmaq samanlıqda iynə tapmağa bərabərdir. ilk devalvasiyada olduğu kimi indi də bir çoxları siqareti atacam, bu qiymətə zəhər çəkmək olmaz deyir. Bu dəfə siqaretin qiymətinin 3-5 manat arasında dəyişəcəyi deyilir.

Baha qiymətə siqaret çəkəmək istəməyənlərin sayında xeyli azalma olacaq, ancaq "qaqaş, bir dənə siqaretin olmaz?" deyənlərin sayında isə kəskin artım olacağı heç şübhəsizdir.

Ölkə.Az-ın reportyor qrupu Bakı şəhərindəki köşklərdə olub.

İlk dayanacağımız 20 yanvar metro stansiyasının ətrafındakı köşklər oldu. Köşkə yaxınlaşanda satıcı köşkü bağlayırdı. Adının Həsən olduğunu deyən satıcı bildirdi ki, siqaret firmasından gəlmişdilər. Firma nümayəndəsi dedi, borcu ver, pul olmadığını bildirdim. Siqaretləri yığıb apardılar. Müdir zəng elədi ki, köşkü bağla. Mən də bağlayıram.

Bu köşkdən ayrılıb yolu keçirik. Digər köşkə yaxınlaşırıq. Köşk bağlıdır. Müştərilər gəlir, bağlı olduğunu görüb başın yelləyə-yelləyə gedir.

Metronun üzərindəki digər köşklərə yaxınlaşırıq. Bu köşk açıqdır. Köşkə yaxınlaşıram. Siqaret var? Satıcı deyir, var ancaq qutu ilə yox, dənə ilə. Qutu ilə olmamasının səbəbini soruşuram. Deyir, firma "mal" gətirməyib, manatın ucuzlaşmasına görədir yəqin. 100% siqaretin qiyməti qalxacaq.

Metronun ətrafındakı digər köşkə yaxınlaşırıq. Bu köşk bağlıdır. Köşkün anbarı sayılan yer açıqdır. Yaşlı bir kişi orada şar, oyuncaq, bəzək əşyaları satır. Salamlaşırıq. Yaşlı kişi özünü təqdim edir. Kişinin adı Mirzədir. Deyir, bala, bu köşk sahibinin Allah atasına rəhmət eləsin, mənə bu balaca yeri verib, başımı bura ilə saxlayıram. Bala, məndən pul da almır buna görə. Sual verirəm, ay dayı, bilmirsiniz köşk niyə bağlıdır? Mirzə kişi deyir, səhər tezdən 2 nəfər qalstuklu gəldi. Satıcıya nə isə dedi. Satıcı da müdirə zəng elədi. Sonra buranı bağladı getdi. Başqa heç nədən xəbərim yoxdur.

Mirzə kişi ilə sağollaşıb, yolu keçirik. Metronun çıxışındakı köşk açıqdır. Köşkə yaxınlaşırıq. Satıcının adı Seyiddir. Seyiddən qutu ilə siqaret satıb satmamasını soruşuram. Deyir, qutu ilə siqaret satmırıq. Müdir deyib, qutu ilə satmayaq, ancaq dənə ilə satırıq. Bəs dənə ilə niyə satırsınız sualına isə belə cavab verir: "Açığı dənə ilə satılan siqaretlər dünən dənə ilə satmaq üçün açdığımız qutulardandır. Siqaretin qiyməti qalxacaq, ancaq dənə ilə satılan siqaretlər köhnə qiymətədir".

Bu köşkdən ayrılıb digərinə keçirik. Satıcı adının Əfqan olduğunu deyir. Siqaretin olub-olmamasını soruşuram. Qardaş, olub-olmamasını deyə bilmərəm. Bir onu bilirəm ki, müdir dedi, qutu ilə siqaret satmayaq. Firmalar da siqaret gətirməyib. Əfqan bildirir ki, siqaret firmalarına zəng etdik, dedilər, bu gün siqaret olmayacaq, ancaq sabah siqaretlər yeni qiymətlərlə gətiriləcək.

Köşklərdən uzaqlaşıb marşruta minmək üçün dayanacağa gəlirik. Dayanacağın yanında stol qoyub yay-qış orada siqaret satan Malik kişiyə yaxınlaşırıq. Deyirəm, dayı, qutu ilə siqaret satırsan? Deyir, yox, olsa niyə satmayım? Niyə yoxdur? Səhər firmaya getdim, firmadan vermədilər. Böyük marketlərə getdim, onlar da dedi, yoxdur. Özüm Sumqayıtda yaşayıram. Evə zəng elədim. Uşaqlara dedim, Sumqayıtda siqaret varsa alıb, taxi ilə göndərsinlər. Uşaqlar dedi, Sumqayıtda qutu ilə siqaret var, ancaq blokla satmırlar. Ona görə, bu günü dənə ilə yola verəcəm.

Devalvasiya siqaretin qiymətinin qalxması ilə yanaşı həm də sübut elədi ki, əslinə qalsa adı köşk olan obyektlər köşk yox, siqaret satış mərkəzi kimi fəaliyyət göstərir.

Bu gecəni siqareti tərgidib-tərgitməməyi düşünənlər, sabah yeni qiymətə uyğun olaraq cavab tapacaqlar.

Deyir, sabah ola, xeyir ola, ancaq heç xeyirli sabahın olacağı gözlənilmir, ən azından siqaret çəkənlər üçün...

Səxavət Məmməd
Fotolar: Nurlan Gülməmmədov
Ölkə.Az