Qurbanlarının boyun damarını gəmirib, qabırğalarını qıran qanqster

Əfsanəvi mafiya başçısının karyerasını vergidən yayınma məhv etdi

1920-30-cu illərdə səs-küylü qətllər və atışmalarla dolu klassik Amerika mafiyasının obrazı onun hesabına yarandı. Söhbət əfsanəvi mafiya başçısı Al Kaponedən gedir. Onun əmri ilə neçə nəfərin qətlə yetirildiyini heç kəs bilmir. Onun adı kriminal aləmin ən qəddar üzvlərini də qorxuya salırdı.

Ölkə.Az Al Kaponenin, mebel biznesi adı altında cinayət aləminə rəhbərlik edən qəddar mafiya başçısının həyatını və kriminal aləmdə atdığı addımları oxucuları ilə bölüşür.

Al Kapone kimdir?

Onun əsl adı Alfons Qabriel Kaponedir. Bəzi mənbələrə görə, 1899-cu ilin 17 yanvar tarixində İtaliyanın Neapol şəhərində dünyaya gəlib. Bəzi mənbələrə görə isə Alfonso 1895-ci ildə Kastellamare-del-Qolfoda dünyaya gəlib.

Al Kapone bərbər Qabriel Kaponenin ailəsində dünyaya gəlib. Onun anasının adı Terezadır. Alfonso ailədə 9 uşaqdan dördüncüsüdür. 1909-cu ildə ailə ABŞ-ın Bruklin şəhərinə köçür.

Amerikaya mühacirət və çətin həyat

Amerikaya mühacirət etdikdən sonra Kapone ailəsi ilk növbədə qidalanma problemi ilə maraqlandığı üçün Alfonsonun təhsil məsələsi ilə heç kəs maraqlanmırdı. Bu səbəbdən 20-ci əsrin ən qəddar qanqsteri ölümünə qədər savadsız qaldı.

Yeniyetmə yaşlarından Alfonso yaşamaq üçün pul qazanmaq məcburiyyəti ilə üzləşir. Digər həmyaşıdları kimi o, ağır və azmaaşlı işin qulpundan yapışdı. Amma Alfonso artıq 6-cı sinifdə oxuyanda bandanın digər üzvləri ilə eyni hüquqa sahib idi və doğma rayonun küçələrinə nəzarət edirdi.

“Çapıq üz”

Təhsili atan Kapone iki il ərzində müxtəlif peşələrdə bəxtini sınadı. O, boulinq-klubda, aptekdə, qənnadı dükanında işləyir. Amma gecə həyatı onu özünə cəlb edirdi. Məsələn, bilyard oynamağa həvəsi olan Alfonso bir il ərzində Bruklində keçirilən bütün turnirlərin qalibi olur.
Kaponenin barmen və cangüdən işlədiyi dövrlər də olub. Fiziki cəhətdən güclü olduğu üçün və hündür boy-buxunu Kaponeyə bu işin öhdəsindən gəlməyə imkan verirdi. Məhz onun həyatının bu dövründə Kapone qatil və quldur Frenk Qalluçio ilə bıçaqlaşır. Onların mübahisəsi Qalluçionun bacısı ucbatından baş verir. Bəzi mənbələr isə, mübahisəyə Qalluçionun arvadı olduğunu da qeyd edir. Nəticədə sözü çəp gələn Alfonso və Frenk bıçaqlaşır. Qalluçio cibindən çıxardığı bıçaqla Al Kaponenin üzünü yaralayır. Bu hadisədən sonra Alfonso cinayət aləmində “çapıqlı üz” kimi məşhurlaşır.

Kapone bu çapıq barədə danışmağı xoşlamırdı. Soruşanlara isə Birinci Dünya Müharibəsində yaralandığını deyirdi. Amma bir reallıq var ki, Alfonso hərbi xidmətdə olmayıb.

Kapone silahla davranmağı öyrənirdi və tezliklə əla döyüşçüyə çevrildi. Bu isə əfsanəvi Conni Torrionun qruplaşmasının diqqətini çəkdi. Torrionun dəstəsi “Beş Güllə Dəstəsi” adlanırdı. Nyu-Yorkun ən güclü cinayət dəstəsi olan Torrionun tərkibində min beş yüz qanqster var idi. Bu qanqsterlər qarət, reket fəaliyyəti və sifarişli qətllərlə məşğul olurdular. Torrio Kaponeni şəxsi mühafizəsinə cəlb etdi və bəzi çətin məharətləri ona öyrətdi. Bu isə Alfonsoya cinayət aləminin zirvəsinə qalxmağa kömək etdi. Kapone ömrünün sonuna qədər çoxsaylı dərslərinə görə Torrioya minnətdar oldu. O, Connini atası və müəllimi adlandırırdı.

Rəsmi olaraq Alfonso Torrio dəstəsinin baş ofisi sayılan bilyard klubunda mühafizəçi rolunu həyata keçirirdi. Əslində isə mafiya başçısının xoşuna gəlməyənləri aradan götürməklə məşğul olurdu. Alfonsonun qurbanları kiçik fiqurlar idi. Məsələn, quldurlarla sözü çəp gələn restoran sahibini o qətlə yetirmişdi.

Alfonsonun kriminal karyerası Bruklin ətrafında başa çata bilərdi. Çünki gənc quldur dəfələrlə ciddi avtoritetlərlə mübahisə edirdi. Bunun üçün isə hər zaman səbəb var idi. Al Kaponenin bilyard oyununda ustalığı cinayətkarları təbdən çıxarırdı.

Conni Torio ABŞ kriminal aləmində nüfuzlu adama çevrildi və Çikaqoya köçdü. Burada o, yerli qruplaşmalardan birinə liderlik etməyə başladı. Al Kapone əvvəlcə Nyu-Yorkda qalsa da, sonradan Torrionun yanına yerləşdi. Çünki Torrio Çikaqoda etibarlı qatilə ehtiyac duyurdu.

Ailə həyatı

1918-ci ilin 18 dekabr tarixində 19 yaşlı Alfonso 21 yaşlı irland Maye Koflinlə ailə qurdu. Bir neçə ay sonra cütlüyün Albert adlı oğlu dünyaya gəldi.

Kapone bu dövrdə iki ölüm hadisəsində şübhəli bilinərək həbsə atılır. Amma əsas şahid məhkəmədə yaddaşını itirdiyi üçün və cinayəti sübuta yetirən faktlar hakimin kabinetindən gizli surətdə yoxa çıxdığı üçün Al Kapone azadlığa buraxıldı.

Azadlığa çıxdıqdan sonra Alfonso küçə qanqsterlərindən biri ilə mübahisə edir və onu qətlə yetirir. Torrio Nyu-Yorkdan köçdüyü üçün artıq azadlığa asanlıqla qovuşa bilməyəcəyini anlayan Al Kapone ailəsini də götürüb Çikaqoya köçür.

Çikaqoda Kapone Torrionun yeni klubunda cangüdənliyə başlayır. Tezliklə o, ən aqressiv cangüdən reputasiyasını qazanır. Kluba gələn müştərilər tez-tez döyülürdü. Bəzilərinin əli-ayağı, qabırğaları qırılırdı. Kaponenin döydüyü adamlar içində kəllə-beyin zədəsi alanlar da az deyildi. Bir dəfə özündən çıxan Alfonso bir müştərinin boyun damarını gəmirir. Bu əməllər tezliklə polisin diqqətini cəlb etdi və Kapone polis idarəsinin daimi ziyarətçisinə çevrildi. Amma Torrionun əlaqələri hesabına Kapone 2-3 saatdan sonra azadlığa buraxılırdı.

Klubda işlədiyi dövrdə Kapone Torrionun əmri ilə 20 nəfəri boğaraq öldürür.

Çiçəklənmə dövrü və rüşvət

Ata Torrio getdikcə qocalırdı və Kapone şəhərin cinayət aləminin başçısının səlahiyyətlərini mənimsəməyə başlayırdı. Al Kaponenin çiçəklənmə dövründə onun cinayət dəstəsinə 1000-dən çox silahlı qanqster və şəhər polisinin yarısı daxil idi. Alfonso şəhər merinə, polis idarəsinin yüksək çinli zabitlərinə, prokurora və hətta ABŞ konqresmenlərinə rüşvət verirdi.

Bir dəfə Çikaqonun bir bölgəsinin meri Çiçero onun icazəsi olmadan yeni qanun qəbul etmək fikrinə düşür. Bu xəbəri eşidən Kapone əsəbləşərək şəhər şurasının binasına soxulur, meri pencəyindən tutub küçəyə sürütləyir və deputatların, kütlənin gözü qarşısında şil-küt edir.

Cinayət aləminin reformatoru

ABŞ cinayət aləminin əsas məşğuliyyəti o dövrdə spirtli içki ticarəti idi. “Quru qanun”un hökm sürdüyü ölkədə bu fəaliyyət kifayət qədər gəlirli sahə sayılırdı. Amma Çikaqoda fəaliyyət göstərən Torrio qruplaşmasının bu bazarda kifayət qədər rəqibi var idi. Rəqabətlə “Al Braun” ləqəbi ilə tanınan Kapone məşğul olurdu.

Kaponeyə qədər mafiozlar arasında mübarizədə əsasən bıçaqdan istifadə edilirdi. Nadir hallarda tapançaya əl atırdılar. Amma Torrio qruplaşmasının tərkibində “xüsusi təyinatlı qatillər” dəstəsi quran Kapone bu şərtlərə boyun əymir, rəqiblərini qəddarlığı ilə dəhşətə gətirirdi.

Torrio qruplaşmasının rəqibi irlandiyalı Deyon Obenionun qruplaşması idi. Sıravi döyüşçülərdən başqa Alfonsonun kiçik qardaşı və Obenionun özü də bu savaşların qurbanı oldu. Conni ağır yaralandı və işləri “sağ əli”nə təhvil verərək kənara çəkildi. Bu zaman Kaponenin 25 yaşı var idi.

Kapone qruplaşması Amerikanın cinayət aləminə yenilik gətirdi. Yeni boss spirtli içki ticarəti ilə yanaşı fahişəliyi nəzarət altına aldı və reket fəaliyyətindən külli miqdarda pul qazanmağa başladı.

Al Kapone rəqibləri ilə amansızcasına hesablaşırdı. Məhz onun sayəsində kriminal aləm avtomat silahlardan atəş və minalanmış maşınlarla çalxalanmağa başladı. Rəqibləri günün günorta çağı aradan götürür, bəzən ailə üzvlərini də qətlə yetirirdilər.

Təbii ki, onun rəqibləri də Kaponeni aradan götürməyə cəhd edirdilər. Amma təpədən-dırnağa qədər silahlı mühafizəçilər, zirehli maşın bu işi həyata keçirməyə imkan vermirdi.

Tarixçilərin fikrinə görə, mafiya müharibələri zamanı 700-dən çox adam qətlə yetirilib. Onlardan 400-ü şəxsən Kaponenin əmri ilə öldürülüb.

Sui-qəsd və cavab

Amma “Çikaqo Kralı” titulunun mənfi tərəfləri də var idi. Kaponenin ailəsi anonim telefon zəngləri ilə təhdid edilir, klublarda içkisini zəhərləyir və küçədə atəş açırdılar. Onun ən böyük rəqiblərindən biri Dion Obrayen Kaponeyə sui-qəsd təşkil edir. Belə ki, Kapone bir neçə gün Hautorn İnn mehmanxanasında qalır. Bu zaman Obrayenin adamları bir neçə pulemyotdan onun qaldığı otağa atəş açırlar. Kapone mərmər stolun arxasında gizlənərək ölümdən qurtulur. Amma Dion minlərlə güllə boşaldılan və xarabaya çevrilən otel otağından kiminsə sağ qurtaracağını düşünmürdü. Bu səbəbdən Al Kaponedən qurtulduğunu bayram etməyə başladı. Alfonso isə cavab zərbəsi endirməyi planlaşdırırdı.

Alfonso ən yaxşı atıcılarını, yəni Con Skalizo və Albert Anselmi vəzifələndirdi. Quldurlar Obraynı aradan götürdülər. Amma bu hadisədən sonra Kapone qəribə bir məlumat əldə etdi. Məlumata əsasən, Skalizo və Anselmi digər rəqib qruplaşma ilə əlbir olaraq bir müddət sonra Alfonsonu aradan götürməli idilər. Obraynı qətlə yetirdikləri üçün tapşırığı uğurla yerinə yetirən quldurlar qonaqlığa dəvət edilir. Kapone qonaqların gözü qarşısında dəyənəklə hər iki qanqsteri döyərək qətlə yetirir.

İndi onun yeganə rəqibi Baqz Morqan idi. Baqz Obrayanın sağ qalmış yeganə köməkçisi idi.

Müqəddəs Valentin günü Kaponenin seçilmiş bir neçə qanqsteri polis kostyumu geyinərək Morqanın zirzəmisinə enərək Obrayanın sağ qalmış 7 dəstə üzvünü qətlə yetirirlər. Morqanın adamları baş verən hadisəni növbəti polis basqını hesab edərək müqavimət göstərmədilər. Kaponenin soyuqqanlı qatilləri avtomatlardan atəş açaraq 7 nəfəri qətlə yetirdilər. Qətl zamanı 1500 patrondan istifadə edilmişdi!

Hadisə zamanı Morqan zirzəmidə yox idi və şəhər mətbuatı onun köməyi ilə “Qanlı Müqəddəs Valentin” skandalı yaratdı.

Kapone imperiyasının süqutu

Kapone imperiyasının süqutu onun yaxın adamlarından biri, at və it yarışlarına nəzarət edən Eddi Oheyr tərəfindən başlanıldı. Eddi ABŞ vergi polisi tərəfindən Çikaqo cinayət aləminə yeridilmiş ən yaxşı xəfiyyələrdən biri idi. O, Kapone imperiyasının əsl dövriyyəsini əks etdirən kitabların harada gizlədildiyini vergi müfəttişlərinə bildirdi.

Kaponeni bitirmək üçün FTB-nin yeni rəhbəri Edqar Quver qollarını çirmələdi. Qətl və reket fəaliyyəti ilə mafiya başçısını məhv edə bilməyəcəyini anlayan Edqar məsələyə başqa tərəfdən yanaşdı. İlk olaraq 1929-cu ildə Al Kapone qanunsuz silah gəzdirdiyinə görə 10 aylıq həbs edilir. Həbsdə Kapone komfort içində yaşayır, qonaq qəbul edir və qruplaşmasını idarə edirdi.

Həyatı boyu gəlir vergisi ödəməyən Al Kapone 1931-ci ilin iyun ayında həbs edildi. O, vergidən yayındığı üçün ittiham edildi və federal məhkəməyə çıxarıldı.

Ödənilməyən vergi məbləği o qədər cüzi idi ki, Kapone bu məbləği kiçik oğlunun cib xərcliyindən də ödəyə bilərdi. Amma ittiham tərəfi Kaponenin təklifini rədd etdi. Alfonso məsələni məhkəmədən kənarda, o dövr üçün böyük məbləğ sayılan 400 min dollara həll etməyi təklif etmişdi. Amma iş sona çatdırıldı və məhkəmənin qərarı ilə Kapone 50 min dollar cərimə, 30 min məhkəmə xərci ödəməklə cəzalandırıldı. Hakimin qərarı bununla da bitmədi. Al Kapone 11 il həbs cəzasına məhkum edildi.

Al Kapone və arvadının əmlakı müsadirə edildi. Amma Al Kaponenin əsas var-dövləti bir neçə saxta şəxs və korporasiyanın adına yazılmışdı. Nəticədə polis ekspertləri tərəfindən 100 milyon dollar dəyər biçilən Kapone sərvəti onun ailəsinin əlində qaldı.

Həbsxana həyatı

1931-ci ildə 11 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilən Al Kapone yenə də həbsxanadan cinayət qruplaşmasını idarə etməyə başlayır. Bu zaman Kaponeni Altantadakı federal həbsxanaya köçürürlər. Onun əlaqələri zəifləyir. 1934-cü ildə Alfonsonu ABŞ-ın ən ciddi və əfsanəvi həbsxanası Alkatrasa (Qaya da adlanır. Bu haqda bədii film də var) köçürürlər. Bu zaman Kaponenin kriminal imperiyası ilə bütün əlaqələri qırılır.

Həbsxanada qaniçən qanqsteri yerləri təmizləməyə məcbur edirlər. Digər məhkumlar Kaponeni "pol ağacı olan boss" adlandırmağa başladılar.

Zaman keçdikcə Kaponenin sağlamlığı pisləşməyə başladı. Həkimlər ağırlaşmış siflis diaqnozu qoydular. Bu xəstəliyə yoluxması qeyri-adi deyildi. Çünki cinayətkarın Çikaqoda fahişələrdən ibarət hərəmxanası var idi.

Azadlıq və ölüm

1939-cu ildə bədəninin müəyyən hissələri iflic olan Al Kapone azadlığa buraxılır. Kriminal dünyada nüfuzunu itirmişdi və xəstə Kapone 1000 nəfərlik quldur dəstəsini idarə edə bilməzdi.

Amma Al Kapone bir çox cinayətkardan fərqli olaraq yatağında öldü. O, ömrünün son illərini Floridadakı evində keçirdi. 1947-ci ilin 25 yanvar tarixində Al Kapone vəfat etdi. İnsult və pnevmaniya xəstəliyi onun ölüm səbəbi idi...