Güc dövlətlərinin Türkiyəyə olan marağınının səbəbi nədir?
Son günlər Türkiyə reginda ən maraqlı dövlətlərdən birinə çevrilib. Avropa ölkələri və ABŞ Türkiyəyə yaxınlaşmaq üçün dəridən-qabıqdan çıxırlar. Rusiya da bu baxımdan digər ölkələrdən geri qalmır. Aparıcı ölkə rəhbərlərinin baş verən proseslərdə birbaşa Rəcəb Tayyip Ərdoğanla zəngləşməsi və hesablaşması Türkiyəyə olan maraqdandır. Politoloqlar isə fikirləşirlər ki, bu yaxınlaşma əsassız deyil.
Tanınmış siyasi icmalçı Arzu Nağıyev Ölkə.Az-a bildirib ki, bu gün Türkiyə regionda NATO-nun üzvü olan ölkə kimi həm Şərqə, Həm Qərbə, həm də Rusiyaya lazımdır. Onun fikrincə, bütün proseslərin hamısı Türkiyənin üzərində cəmləşir:
“İstər Mosulda, istər Hələbdə gedən, istərsə də, digər gələcəkdə baş verəcək proseslərdə Türkiyənin iştirakı müstəsnadır. Eyni zamanda Türk dünyasının yaranmasının qarşısını alacaq element kimi Türkiyədən istifadə olunur. Gələcəkdə Cənub axını deyilən TAP-a qoşulmaq üçün Avropanın təbii qaz və digər enerji təhlükəsizliyinin qarşısını ala biləcək dövlətlərdən biri məhz Türkiyədir. Eyni zamanda regionda nüfuz sahibi ola biləcək dövlət kimi, istər münaqişələrə təsir edəcək qüvvə kimi, 2017-ci ildə bütün Türk dünyasına təsir edən amillərdən biri məhz Türkiyədir. Ona görə bu gün bütün aparıcı dövlətlər Türkiyə ilə müstəsna olaraq münasibətlər qururlar. Türkiyə ilə qarşılıqlı razılaşmalara gedirlər”.
A. Nağıyevin fikrincə, bütün bunlar sadəcə zamanında atılan siyasi gedişatdır:
“Düşünmürəm ki, bu gedişat kiminsə xeyrinə, yaxud ziyanınadır. Xarici siyasətini qura biləcək hər bir dövlət ilk növbədə həm öz təhlükəsizliyini təmin etməyə çalışır. Eni zamanda da, regionun ən güclü dövləti ilə yaxınlaşmaq istiqamətində müvafiq addımlar atır. Bu gün Türkiyənin vəziyyəti o qədər də ürək açan deyil. FETÖ, PKK, terror amilləri gündəlikdədir. Bütün bunlara baxmayaraq, Türkiyə Türkiyə olaraq qalır. Qədim dövlət ənənəçiliyinə, müasirliyə sadiqdir. Bundan başqa, Avropanın istər miqrant baxımından, istər təhlükəsizlik baxımından amillərə təsir edəcək fiqur kimi qalmaqdadır”.
A. Nağıyev deyir ki, Türkiyənin regionda söz sahibi olması, onun Rusya ilə münasibətləri yaxşılaşdırması Azərbaycanın xeyrinə olan proseslərdəndir:
“Azərbaycana həm taxiri, həm də coğrafi baxımdan ən yaxın olan Türkiyə və Rusiya yaxınlaşmasıxoş. Prosesdir. Türkiyə və Rusiya yaxınlaşması Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində müsbət amil ola bilər. Rusiyanın Türkiyədən öz tələbi ola bilər ki, Ermənistanla sərhəddi açsın. Türkiyə də, bu baxımdan Rusiyadan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində tələbi ola bilər. Ümumiyyətlə bu yaxınlaşma tək Qarabağ deyil, regional münaqişələrin hamısında müstəb rol oynaya bilər”.
Ziya Səccad