Gənc yazıçı-müğənni: "Mahnımın altına min dəfə yazıblar ki, oğurluqdur, silin, üç saat vaxt veririk"
- Aygül xanım, bir mahnı ətrafında yaranmış gərginlik hələ də davam edir. Mahnının söz müəllifi Tərlan Asnoundan sonra bəstəkar Elza İbrahimovanın qardaşı Çingiz İbrahimov da saytımıza müsahibə verib. Siz də əlaqə saxlayaraq, deyəcəklərinizin olduğunu bildirmisiniz.
- İstəməzdim ki, ilk mahnım, ilk işim, ilk addımım belə xoşagəlməz söhbətlərlə birlikdə hallansın. İlk mahnıma o qədər sevgiylə yanaşmışdım ki. İnsan balasına göstərdiyi sevgini göstərmişdim. İnsanı bəzi şeylərdən iyrəndirirlər. Özümü kiminsə qarşısında günahsız elan etmək fikrim yoxdur. Ancaq normal düşünəndə aydın olur ki, bu məsələdə kimin təqsiri var, kimin yox. Nə lazımdırsa, öhdəmə düşən, səlahiyyətim çatan cavabı verməyə hazıram, heç kimdən də qorxmuram, gözükölgəli də deyiləm. Bu mahnı təsadüfən əlimə keçməyib, Elza İbrahimovanın ailəsi təqdim edib.
- Bu mahnını oxumaq fikri haradan yarandı?
- Mən mahnı axtarırdım. İllərin müğənnisi deyiləm, bir ildir fəaliyyətə başlamışam. Bir neçə bəstəkarın yanında oldum. Elə bəstəkarlar var ki, yazdıqlarını tanınmayan ifaçıya vermirlər. Yaxşı mahnıları tanınan ifaçılara, yerdə qalanları isə tanınmayanlara verirlər. Həm də axtarıb tapdıqlarımın arasında məni cəlb edən mahnı olmadı. Bəzilərinə məbləğim çatmadı, bəzilərini bəyənmədim. Gecə düşündüm ki, ola bilməz bəstəkar vəfat etsin, yerdə mahnısı qalması. Əvvəl elə bilirdim ki, Elza xanımın varisi yoxdur. Sonra axtarıb Çingiz müəllimi tapdım, zəng vurdum. Onunla görüşdük. Dedi ki, sizi tanımıram. Bildirdim ki, ilk ifamdır. Bir neçə canlı ifa etdim, başqa bir mahnı oxudum. Dinlədi və tembrim onun xoşuna gəldi. Ondan sonra "Bağışla, gülüm" adlı mahnının həm sözlərini, həm klaverini mənə gətirdi.
- Söhbət Tərlan xanımın müəllifi olduğu "Etiraf" şeirinə yazılmış mahnıdan gedir.
- Bəli. Orada Tərlan xanımın adı və mahnının adı-"Bağışla, gülüm" yazılıb.
- Bəs mahnı niyə "Bağışla məni" oldu?
- Xanım ifaçının dilindən "Bağışla, gülüm" ifadəsi eybəcər görünür. Qadın mahnını kişiyə oxuyursa, ona necə gülüm demək olar? Bunu düşündüyüm üçün orada Çingiz müəllimdən soruşmaqla bir sözü dəyişdim. Mahnını alanda söz müəllifinin kim olduğunu Çingiz müəllimdən bir neçə dəfə soruşdum. Dedi ki, nə mən, nə də Elza xanımın qızı Zəhra xanım onu tanımırıq. Bu məsələylə bağlı çox narahat idim. Ümumiyyətlə, insanların əməyinə hörmət edirəm. Tərlan xanımı axtardım, tapa bilmədim.
- Tərlan xanımla söhbətinizdə bildirmisiniz ki, çəkdiyim xərci qaytarsınlar, mahnıdan imtina edim. Söhbət hansı məbləğdən gedir?
- Tərlan xanım mənə dedi ki, mahnını "Youtube"dan sil. Aranjimanı da ölkədə üç aranjimançıdan biri olan Givi edib. Gitaranı İntizar ifa edib.
- O da qonorarla?
- Əlbəttə. İntizar bu ölkədə ən yaxşı gitara ifaçısıdır, adla deyilən musiqiçidir. Skripkanı isə Brilliant Dadaşovanın ansamblında olan Ramin ifa edib. Onu da təqdim etməyə ifaçı yoxdur. "Youtube"da pullu səhifələrə pul vermişəm.
- Konkret məbləğ...
- Mahnı radioda bir neçə ay səslənib. Ümumilikdə 7-8 min pulum çıxıb.
- Bəs mahnını almağa?
- Bu, Çingiz müəllimlə mənim aramda olan məsələdir.
- Ancaq Çingiz İbrahimov bizə müsahibəsində bildirib ki, məbləğdən xəbərim yoxdur, Elza İbrahimovanın qızıyla Aygül Ağayeva bilir.
- Onlar monolit ailədirlər, ayıra bilmərik. Elza xanımın vərəsəsi qızı Zəhra xanım olduğu üçün, hər nə göndərmişəmsə, qızına göndərmişəm. Bu da Çingiz müəllimin vasitəçiliyi ilə olub. Ancaq mahnıya nə qədər verdiyimin heç kimə aidiyyatı yoxdur. Bu gün mahnını hər kəs bu şəkildə alır.
- İlk sualda verdiyiniz cavabdan belə məlum oldu ki, qalmaqaldan qaçırsınız. Ancaq özünüz bizimlə əlaqə saxlayıb müsahibə vermək istədiyinizi bildirdiniz. Əgər qalmaqaldan qaçırdınızsa, niyə müsahibə vermək istədiniz?
- Fikir verdinizsə, bu məsələyə gec reaksiya verdim.
- İstədiniz ki, qalmaqal gec olsun?
- Xeyr, Flora Kərimovayla Çingiz müəllimin cavabını gözləyirdim. Heç vaxt onlardan əvvəl ortaya atılmaram. Bilirsiniz məni nə ağrıdır? İcraçıyam, söz dəyişən deyiləm, heç kimin sözünü, notunu oğurlamamışam. Qanuni şəkildə mahnı almışam və layiqincə ifa etmişəm.
- Bəs bu müsahibəni vermək istəməyinizdə məqsəd nədir? Çünki bu müsahibə növbəti söz-söhbətə, qalmaqala səbəb ola bilər.
- Mənə deyilən sözün cavabını verməsəm, qarşı tərəf fikirləşəcək ki, məni əskildir. Tərlan xanım qeyd edib ki, bu mahnını səsi gözəl müğənni oxusun.
- Teymur Əmrahın oxumağını istəyib. Düşünürsünüz ki, Teymur Əmrah sizdən pis oxuyardı?
- Elə düşünmürəm. O məndən daha yaxşı oxuyardı, illərin sənətkarıdır, pedaqoqdur, böyük sənəti var. Mən yaxşı oxuduğumu kiməsə yox, məhz Tərlan xanıma deyirəm.
- Efirdə ağladınız...
- İlk dəfə idi efirə çıxırdım.
- Deyəsən bu da ilk müsahibənizdir.
- Bəli. Bir var qonaqları əvvəlcədən görəm, tanış olam. Çatan kimi məni səhnəyə çıxartdılar.
- Verilişə gecikmişdiniz?
- Gecikməmişdim. Sadəcə, qonaqların kim olduğundan xəbərsiz idim.
- Subyektiv fikrimi deyirəm. Orada sizin ağlamağınızdan sonrakı "təsəllilər" mənə süni göründü. Sanki təskinlik və təsəlli mərasimiydi.
- Mən içəri girdim, fonoqram gedir. Geri çevrildim ki, Flora Kərimova oturub və onun qarşısında ifa edəcəyəm.
- Flora Kərimovanı ilk dəfə görürdünüz?
- Bəli.
- İfa edəcəm deyəndə ki, fonoqram oxuyacaqdınız da.
- Titrəyirdim, özümdən asılı olmadan kontrolum itdi. İfadan sonra mənə bir həyəcan gəldi ki. Daxildən bir hiss olmasa, gözdən yaş çıxmaz. O anı izah edə bilmirəm, yaşamaq lazımdır. Baxdım ki, hər tərəfdə kameralar və Flora xanım da oturub.
- Siz ora gələndə deməmişdilər ki, televiziyaya dəvət edirik? Televiziyada kamera olar da.
- Demişdilər, amma ilk dəfəydi efirə çıxırdım.
- Toyda da çıxış etməmişdiniz?
- Xeyr. Bir anlıq düşündüm ki, mənim ali savadım var, pis danışmağa ixtiyarım yoxdur. Evə gedərəm, anam məni danlayar. Flora xanımın mənə heç bir asılılığı, borcu yoxdur. Onun ilk dəfə gördüyü bir cücəyəm. Flora xanım o qədər təvazökardır, böyük ürəyə sahibdir ki. O bir kitdir. Baxın, heç bir mənfəəti olmaya-olmaya fikrini bildirdi. Bundan sonra çox təriflər eşidə, səhnələr görə, mahnılar yazdıra bilərəm.
- Əminsiniz ki, belə olacaq?
- Əlbəttə, başlamışamsa, davam edəcək. Ancaq o gün ölənə kimi yadımdan çıxmayacaq. O sözlər mənə terapiya kimi gəldi.
- Həm də nəzərə alın ki, Flora xanım ixtisasca həkimdir. Terapiya da yerinə düşüb...
- O, böyüklük elədi, qohumluqlarını nəzərə alıb dedi ki, Tərlan xanım ailəmizin əzizidir. Çingiz müəllim yəqin ki, onu məsələdən xəbərdar edibmiş. Orada Flora xanım dedi ki, Tərlan xanım razılıq edib. Əgər bu kəlmə Tərlan xanımın xoşuna gəlməyibsə, bunu Flora xanıma bildirə bilərdi. Məndən üzr istəməlidir kəlməsi yerinə düşmür.
- Siz Flora Kərimovanın əvəzinə cavab verirsiniz?
- Şəxsi fikrimi bildirirəm.
- Otuz yaş sizindir, yetmiş altı yaş Flora Kərimovanın, altmış üç yaş da Tərlan xanımın. Sizcə o təcrübədə və yaşda olan insanların münasibətinə fikir bildirə bilərik?
- Bu söz mənə görə deyildiyinə görə oxucunuz, vətəndaş və mahnının ifaçısı kimi şəxsi fikrimi bildirirəm. O müsahibəni oxuyub Puşkinin "Qızıl balıq" nağılını xatırladım.
- Efirdən sonra Flora Kərimovayla əlaqə saxlamısınız?
- Xeyr.
- Bilirsinizmi ki, ara yerdə reklam olundunuz.
- Heç istəməzdim ki, belə şeylə reklam olunum. İstəsəydim, mahnımın altına min dəfə yazıblar ki, oğurluqdur, silin, üç saat vaxt veririk. Bunu əlimə alıb qalmaqal edərdim. Mənim mahnı üzərində oxumaqdan başqa heç bir səlahiyyətim yoxdur. Tərlan xanımı da qınamıram, sözünü vermək istəməyə bilər. Bu işi Çingiz İbrahimovla həll etsin.
- Siz istədiniz ki, mahnının sözləri dəyişdirilsin?
- Bəli, Teymur Əmrah Tərlan xanımın yanından mənə zəng vurdu. Dedi, xahiş edirəm, mahnının sözlərini dəyişin, Tərlan xanım istəmir. O zəngdən sonra dedim ki, Çingiz İbrahimov, mahnının sözlərini dəyişək. Hətta təklif elədim ki, Vahid Əziz mahnıya bir söz yazsın. O da bildirdi ki, sən icraçısan, kimsən Elza İbrahimovanın yazdığına dəyişiklik edirsən? Əgər o mahnının küçə səviyyəsində sintezatorla aranjiman etdirsəydim, pis oxusaydım, səviyyəm olmasaydı, haqq qazandırardım ki, istəmir də. Ziyalı ailədən çıxmışam, hərəkətimə fikir verən adamam. İfamda heç bir problem yoxdur. Bütün bunlarla yanaşı, Tərlan xanıma haqq qazandırıram. Ancaq onun söz atacağı adam mən deyiləm.
- Bəs kimdir?
- Çingiz İbrahimov və Elza İbrahimovanın qızı Zəhra xanım. Mahnının vərəsəlik hüququ onlardadır. Teymur Əmrahın zəngindən sonra istədim ki, sözlər dəyişilsin.
- Çingiz İbrahimovla müsahibədə də bildirmişdim ki, maraqlı sözlərdir...
- (düşünür) Burada sözü müzakirə etmirik. Yaxşıdır, pisdir... Ola bilər ki, maraqlıdır, bir şey demirəm.
- Oxuduğunuz şeirin maraqlı olub-olmadığını bilmirsiniz?
- Adam sözlərini mənim oxumağımı istəmir. Çingiz müəllim mənə dedi ki, bir kağız hazırlatmışam. Çingiz müəllim bir kağız hazırladı ki, Tərlan xanım gəlib mahnının söz müəllifliyindən imtina etdiyini rəsmi şəkildə bildirsin, ondan sonra dəyişərəm. Susdum ki, öz aralarında həll edərlər. Əvvəldən bilsəydim ki, belə bir hoqqa çıxacaq, sözləri dəyişərdim. Tərlan xanımın dərdi Teymur Əmrahın oxumağı deyil. O, mahnını Mətanət İsgəndərliyə təklif etmişdi. Mətanət xanım da bunu Aybəniz Haşımovaya demişdi. Aybəniz xanım Mətanət İsgəndərliyə bildirib ki, o mahnını tələbəm oxuyub. Mətanət xanım da işi bilən, mədəni insan olduğu üçün başa düşüb ki, mahnı artıq oxunub və ikinci dəfə oxumaq düzgün deyil.
- Müsahibədən əvvəl bildirdiniz ki, klip çəkdirmisiniz.
- Bəli, rejissor Etibar Babayev xalq mahnısı "Aparmağa gəlmişik"ə klip çəkdi. Orada 19-cu əsr toy adətləri öz əksini tapıb.
- Nə əcəb bu qalmaqallı mahnıya çəkdirmədiniz?
- Tərlan xanımın icazəsi olmadan bu mahnıya klip çəkməyə ixtiyarım yoxdur. O mahnı Şövkət Ələkbərovanın repertuarındandır. O dövrün toyunu çəkdik. Kişilər necə qaranlıqda gəlirdilər qızı aparmağa...
- Klipi qaranlıqda çəkdiniz?
- Yox, qızı qaranlıqda aparmağa gəldilər. Çox maraqlı bir iş alınıb.
- Tamaşaçı o qaranlıqda bir şey görə biləcək?
- Gözü olan görür hər şeyi.
- Qaranlığı da?
- Bəli.
- Bəs qaranlıqda tamaşaçı qızı necə görəcək?
- Yox, işıqlı məkanda çəkmişik. Sadəcə, ora 19-cu əsri xatırladır.
- Yəqin bu klipə də xeyli pulunuz çıxıb. Ümumiyyətlə, özünüz haqda bir imkanlı imici yaratmısınız sanki.
- Nəyi qəsd edib dediyinizi anladım. Tərlan xanıma da bildirmişəm ki, bu mahnıya pul xərcləmişəm, pulumu qaytarsınlar. Ümumiyyətlə, zəng vuranda düşündüm ki, böyükdür, məni başa düşəcək. Yəni, icraçıyam, nə sözün, nə mahnının üstündə səlahiyyətim yoxdur. Çingiz İbrahimov verib, oxumuşam.
- O mahnını sizdən başqa kimsə oxuya bilər?
- Mahnını mən almışam, kimsə oxuya bilməz. Tərlan xanım ancaq sözlərini götürə bilər və buna ixtiyarı var. Məni Aybəniz Haşımova, Flora Kərimova kimi dahi sənətkarlar bəyənibsə...
- Aybəniz Haşımovanın dahi sənətkar olduğunu düşünürsünüz?
- Bəli, böyük sənətkardır, Şövkət Ələkbərovanın tələbəsidir.
- Dediyinizə görə, ali təhsiliniz var, filoloqsunuz, bir kitab müəllifisiniz. Niyə ali təhsilini aldığınız sahədə davam etmədiniz və heç bir təhsiliniz olmayan musiqiyə yönəldiniz? Özü də otuz yaşdan sonra.
- Anam müəllimədir, ziyalı ailədə böyümüşəm. Bu, onun istəyi idi. O, diktator qadındır.
- Bir əsər də yazmısınız axı...
- "Səni ürəyim sevdi" adlı romanım işıq üzü görüb və gözləmədiyim halda üç dəfə çap olunub, xeyli satıldı.
- Hətta ilk kitabınıza ön sözü Vidadi Babanlı yazmışdı. İlk ifanıza da Flora Kərimova münasibət bildirdi.
- Buna görə çox xoşbəxtəm.
- Amma kənardan belə görünür ki, sanki hər dəfə adlı-sanlı insanlara sığınırsınız.
- Flora xanımla əvvəlcədən heç bir tanışlığım olmayıb.
- Bu sənətdə maksimum iddianız nədən ibarətdir?
- Keyfiyyətli mahnıları keyfiyyətli şəkildə ifa etməyə çalışacağam. Mahnı oxumaq məni yaşadır. Dünyada heç bir şey məni mahnı oxumaq qədər xoşbəxt edə bilməz. Oxuyanda hər şeyi, hamını, bütün ağrıları unuduram. Oxumasam, demək ölmüşəm. Hər zaman oxuyacağıma ümid edirdim. Mükəmməlliyi xoşlayıram.
İntiqam VALEHOĞLU
Fotolar: Nurlan Gülməmmədov
Ölkə.Az
