Ekspert: "Mərkəzi bank istəsə kredit faizlərini aşağı sala bilər"

Mərkəzi Bankın sədri Elman Rüstəmov Milli Məclisdə 2015-cil dövlət büdcəsinin müzakirəsi zamanı deyib ki, "Banklarda yetərincə əlavə vəsait var. Məhz buna görə də faiz dərəcələri aşağı salınmalıdır”.

Ekspert Mais Gülalıyev Ölkə.az-a bu məsələni şərh edib.

Mais Gülalıyev: "Kredit faizlərinin aşağı salınması mümkündür. Bankların Mərkəzi Bankdan aldığı vəsaitlərin faiz dərəcələri 2-3% civarındadır. Banklar əhaliyə 25-30%-lə kreditlər verirlər, əlbətdə bu çox yuxarı faizdir. Ona görə də, Azərbaycanda istehlak faizlərinində dərəcələri endirilməlidir, ipoteka faizləri ümumiyyətlə aşağı salınmalıdır. İpoteka faizləri 8-10 faizlə, bəzi hallarda 12 faizlə verilir. Bu cür ipoteka faizləri olmaz. Bu cür vəsaitlərin verilməsi praktiki olaraq əhalini müflüsləşdirir.

Kənd təsərüfatının inkişafı üçün verilən kreditlərin həm məbləği çox azdır, həm də faiz dərəcələri yüksəkdir. Sahibakarlıq fəaliyyəti üçün verilən kreditlərin məbləği azdır, faiz dərəcəsi çoxdur. Azərbaycanda kredit vəsaitlərinin faizləri o qədər yüksəkdir ki, o faizlərlə iş qurmaq, sahibkarlığı inkişaf etdirmək praktiki olaraq mümkün deyil. Ona görə də, banklar daha çox istehlak kreditlərinə maliyə ayırırlar. Sahibkarlığın inkişafı üçün kreditlər ayırmırlar. İstehlak kreditlərinin ayrılması iqtisadiyyatı inkişaf etdirmir ancaq istehlakı genişləndirir. İstehlakın genişlənməsi əhalinin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması demək deyil.

Faiz dərəcəlri Azərbaycanda olduqca yüksəkdir. Faizlərin ən azı iki dəfə aşağı endirilməsi mümkündür Azərbaycanda. Azərbaycanda fazilərin dərəcəsi 10-12 faiz olmalıdır. Ondan artıq düzgün deyil.

Mərkəzi Bank kredit faizlərinin aşağı salınması ilə bağlı qadağalar qoya bilər. Bəzi şeylər var ki, onu dilə gətirmək olmur. Çünki fakt yoxdur. Kredit faizlərini yüksəlməsinin əsas səbələrindən biri xüsusi banklarla Mərkəzi Banklar arasında olan münasibətlərdən qaynaqlanır".

Səxavət Məmməd
Ölkə.az