Qocalma riskini azaltmağın 10 yolu
Qocalma ilə birlikdə artan problemlərdən biri də altsheymer və demensiyadır.
Ölkə.Az xəbər verir ki, amerikalı neyrocərrah Betsi Qrunç demensiya riskini azaltmaq üçün 10 təklif irəli sürüb.
Odur ki, həmin təklifləri təqdim edirik:
1. Daimi məşq
Daimi məşq ümumi sağlamlıq və rifah üçün vacibdir. Yetkinlərin həftədə ən azı 150 dəqiqə orta intensivlikli fiziki fəaliyyətlə məşğul olması və bu fəaliyyətlə yanaşı həftədə iki gün əzələ gücləndirici məşqlər etməsi tövsiyə olunur.
Harvard Universitetinin 2022-ci ildə apardığı araşdırmaya görə, gündə təqribən 9800 addım (8 km) yeriyən insanların tez-tez yeriməyənlərə nisbətən demensiya inkişaf riskinin 51% az olduğu açıqlanıb.
Betsi Qrunçın sözlərinə görə, fiziki fəaliyyət beyinə qan axınını artırır, yeni beyin hüceyrələrinin böyüməsini və idrak funksiyasını dəstəkləyir.
2. Yuxuya üstünlük verin
Yuxu ümumi sağlamlıq və beyin funksiyaları üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Gündə 7-9 saat yuxlamaq yaddaşı gücləndirə və beyindəki toksinlərin aradan qaldırılmasına kömək edə bilər. Qeyri-kafi yuxu uzun müddətdə ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Bununla bağlı Harvard Tibb Məktəbi tərəfindən 2021-ci ildə araşdırma aparıb. Araşdırmaya görə, gecə 5 saatdan az yatan insanların 6-8 saat yatanlarla müqayisədə demensiyaya tutulma ehtimalının 2 dəfə çoxdur.
3. Sağlam pəhrizlə qidalanın
Beyninizi tərəvəzlər, meyvələr, tam taxıllar, yağsız zülallar və sağlam yağlarla qidalandırmaq idrak funksiyalarınızı optimallaşdıra bilər. Xüsusilə qidalı və balanslaşdırılmış pəhriz beyin funksiyasını yaxşılaşdıra və yaşla əlaqədar idrakın zəifləməsini ləngidə bilər.
Beyin sağlamlığını dəstəkləyən pəhrizlər arasında MIND (Demensiyanı Gecikdirmək üçün Zehni Fəaliyyət və Qidalanma) pəhrizi bu baxımdan çox təsirlidir. MIND pəhrizi Altsheymer xəstəliyi və digər demans növləri riskini azaltmaq üçün hazırlanmış yemək planıdır.
Bu pəhrizdə yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, tam taxıllar, yağsız ət və qoz-fındıq kimi beyin üçün faydalı qidaları ehtiva edir.
4. Beyninizi çətinə salın
Zehni fəaliyyət və beyin məşqləri beyin sağlamlığını qorumaq və idrak qabiliyyətlərini kəskin saxlamaq üçün vacibdir. Tapmacalar, zəka oyunları və yeni fəaliyyətlərlə beyninizə meydan oxumaq zehni kəskinliyi artıra və idrak funksiyalarını dəstəkləyə bilər.
5. Stresi idarə etmək çox vacibdir
Stressin idarə edilməsi də beyin sağlamlığını qorumaq üçün vacib elementdir. Meditasiya, dərin nəfəs alma və yoqa kimi üsullar beyin sağlamlığına mənfi təsir göstərən stress səviyyələrini azaltmağa kömək edə bilər. Bu üsullar zehni sakitləşdirir, rahatlamağı təmin edir və stressin mənfi təsirlərini azalda bilər.
6. Daha çox sosiallaşın
Sosial əlaqələr ümumi sağlamlıq və beyin sağlamlığına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir. ABŞ-nin məşhur cərrahlarından biri Dr. Vivek Mörti tənhalığın və sosial təcridin ümummilli bir epidemiyaya çevrildiyini deyir. Onun sözlərinə görə, sosial əlaqənin olmaması vaxtından əvvəl ölüm riskini artıra bilər.
7. Başınızı qoruyun
Betsi Qrunç idman edərkən və velosiped sürərkən qoruyucu baş geyimi taxmağın vacibliyinə toxunur. O bildirir ki, avtomobillərdə təhlükəsizlik kəmərlərindən istifadə etmək və beyninizi zədələrdən qorumaq olduqca vacibdir.
8. Siqaretdən uzaq durun və spritli içkini azaldın
Siqaret və spirtli içkilərin beyin hüceyrələrinə zərər verə və idrak qabiliyyətinin azalmasına səbəb ola bilər.
9. Bol-bol su için
Beyin sağlamlığını qorumaq və ümumi rifahı dəstəkləmək üçün kifayət qədər su içmək çox vacibdir. Su idrak fəaliyyətini yaxşılaşdırır və düzgün beyin funksiyalarını təmin edərək zehni yorğunluğu azalda bilər.
10. Psixi sağlamlığınıza fikir verin
Sizi sağlam və ən əsası xoşbəxt saxlayacaq fəaliyyətlərdə iştirak edin.
Billurə Yunus
