Üz sinirinin travmalarından sonra mimikanı bərpa etmək üsulu tapıldı

Pittsburq Universitetinin bioengineering mütəxəssisləri, ürəkdən alınan kök hüceyrələrindən hazırlanan implante edilə bilən keçiricilər yaradıblar ki, bunlar üz sinirinin travmalarından sonra mimikanın bərpasına kömək edir. 

Ölkə.az Qaynarinfo-ya istinadla xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri Journal of Neural Engineering (JNE) jurnalında dərc edilib.

Yeni bərpa üsulu, ənənəvi avtotransplantatların alternativi ola bilər — yəni, xəstənin bədəninin digər hissələrindən götürülən sinir toxumasının istifadə edilməsi. Effektivliyinə baxmayaraq, avtotranplantasiya bir sıra problemlərlə əlaqədardır, məsələn, donor sahəsinin zədələnməsi və funksional bərpa ehtimalının aşağı olması.

Avtotranplantatlardan fərqli olaraq, yeni yanaşma, sinir toxumasının böyüməsini stimullaşdıran zülalları istehsal edən diş pulpası (DPSCs) kök hüceyrələrindən istifadə edir. Alimlər hüceyrələrin özbaşına sinir liflərinin böyüməsi üçün bir skelet yaratmalarına imkan verməyi təklif etdilər ki, bu da aksonların daha düzgün yönləndirilməsinə və bərpa prosesinin sürətlənməsinə şərait yaratmış olar.

Bunun üçün onlar mikro "xəndəklərlə" dolu olan rezin formalardan istifadə edib və hüceyrələrin həmin "xəndəkləri” doldurub bioloji matrisə çevirməsi gözlənilirdi. Belə bir matris formalaşdırıldıqdan sonra alimlər onu siçanların zədələnmiş sinirinə yerləşdirdilər. Nəticələr göstərib ki, aksonlar uğurla bərpa olunub və keçirici boyunca regenerasiya edilib. Bunun effektivliyi avtotranplantatlarla müqayisə edilə biləndir. Üstəlik, heyvanların davranışı, o cümlədən bığ hərəkətləri, həmçinin avtotranplantatlara sahib siçanların davranışı ilə uyğunlaşıb.

Alimlərin sözlərinə görə, gələcəkdə bu yeni üsul insanların da mimikasını bərpa etmək üçün istifadə edilə bilər. Bunu təsdiqləmək üçün klinik sınaqların keçirilməsi zəruridir.