Yalnız bir molekuldan istifadə edərək xəstəliklərə diaqnoz qoyulacaq
Riversayddakı Kaliforniya Universitetinin alimləri xəstəliklərin diaqnozunu əhəmiyyətli dərəcədə sürətləndirə və mövcud üsullarla müqayisədə daha dəqiq nəticələr verə bilən sensor yaradıblar.
"Ölkə.az" bu barədə xarici KİV-ə istinadən xəbər verir.
Bu innovativ nanopor əsaslı alət molekulyar səviyyəli diaqnostikaya qapı açaraq, ayrı-ayrı molekullardan gələn siqnalları tuta bilir.
Mövcud diaqnostika üsulları xəstəlikləri aşkar etmək üçün milyonlarla molekul tələb etmək problemi ilə üzləşir. Bununla belə, biomühəndislik üzrə dosent Kevin Fridmanın başçılıq etdiyi tədqiqatçılar qrupu göstərdi ki, hətta tək bir molekulun analizi də vacib nəticələr verə bilər. Bu yüksək həssaslıq xəstəliyin diaqnozunu əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra bilər.
Yeni sensor nanopores - molekulların bir-birinin ardınca keçdiyi kiçik dəliklər sayəsində işləyir. Sensor molekulların bu məsamələrdən keçməsi zamanı baş verən elektrik dəyişikliklərini qeydə alır ki, bu da onların tərkibini müəyyən etməyə imkan verir.
Sensorun xüsusi xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, nano məsamələr filtr rolunu oynayaraq nümunədəki digər molekullardan vacib siqnalların aşkarlanmasına mane ola biləcək fon səs-küyünü azaldır. Bu həll dəqiqliyi əhəmiyyətli dərəcədə artırır və yüksək dəqiqlikli analizin təmin edilməsi üçün vacib olan qiymətli diaqnostik siqnalın itirilməsi riskini azaldır.
Nanopor sensorları infeksiyaları ilkin mərhələdə aşkar edə biləcək ki, bu da müxtəlif xəstəliklərin, o cümlədən virus infeksiyalarının və xroniki xəstəliklərin diaqnostikası və müalicəsi prosesini xeyli sürətləndirəcək. İnfeksiyanı təsdiqləmək üçün bir neçə gün çəkən ənənəvi testlərdən fərqli olaraq, nanopor əsaslı sensorlar xəstəliyi cəmi 24-48 saat ərzində aşkar edə bilir.
Fridman deyib ki, nanoporlar infeksiyanı simptomlar görünməzdən və xəstəlik yayılmazdan əvvəl aşkar edə bilər ki, bu da vaxtında müdaxilə və müalicə üçün vacibdir.
Nano məsamələrdən istifadə etməklə aparılan tədqiqatlar həm də alimləri zülalların molekulyar səviyyədə ardıcıllaşdırılması məqsədinə yaxınlaşdırır ki, bu da uzun müddətdir bioloqların qarşısında duran vəzifədir.
Fridman əmindir ki, nanopor əsaslı texnologiyalar tezliklə həm elmi tədqiqatlarda, həm də tibdə standarta çevriləcək, həm evdə, həm də klinikalarda istifadə olunan diaqnostika dəstlərinin tərkib hissəsinə çevriləcək.
"Mən əminəm ki, nanoporlar gündəlik həyatın bir hissəsinə çevriləcək", Fridman bildirib.
Sensorun ixtirası ilə diaqnostika və bioloji tədqiqatlar yaxın illərdə əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər və fərdiləşdirilmiş tibb üçün yeni üfüqlər aça bilər.
Elvin
Ölkə.az
