Politoloq: \"MDB ölkələri liderlərinin Astana sammiti Azərbaycan üçün uğurlu oldu\"

Qazaxıstanda MDB dövlət başçılarının toplantısı baş tutub. Prezident İlham Əliyev də bu sammitdə iştirak edib.

MDB dövlətlərinin dövlt başçılarının iştirak etdiyi Qazaxıstan sammitində əsas müzakirə mövzusundan biri anti-terror məsələləri olub. Rusiya prezidenti Putin MDB ölkələrindən 5-7 min terrorçunun hazırda İŞİD sıralarında vuruşmasına diqqət çəkərək, maraqlı tərəfləri İran, İraq və Suriya ilə birgə İŞİD-lə mübarizə üçün Bağdadda yaratdıqları koordinasiya mərkəzində iştiraka çağırıb.

Toplantıda digər məsələ isə iqtisadi məsələlər olub. Dövlət başçıları MDB dövlətlərinin iqtisadiyyatının artırılması üçün xarici təsir amilindən qurtulmağın yollarını müzakirə ediblər.

Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko çıxışında daha çox MDB daxilindəki münaqişələrin tezliklə həll olmasına yönəldib. O, bildirib ki, MDB-nin nüfuzu o zaman qalxa və bizim ona tələbatımız artar ki, mövcud münaqişələr həllini tapsın.

Toplantı zamanı Putin Qərbə cavab olaraq tərəfdaşlarını dollar və avrodan imtina etməyə səsləyib.

MDB-nin Qazaxəstan sammitini politoloq Mübariz Əhmdoğlu Ölkə.Az-a şərh edib.

"MDB-nin Qazaxıstan sammitində əsas motivasiya İŞİD-ə qarşı anti-terror mübarizəsi idi. Hal-hazırda dünyanın əsas mövzusu terrorizmə qarşı mübarizədir. Rusiya artıq bir müddətdir ki, İŞİD-ə qarşı mübarizə aparmaqdadır. Putin sammitdə Suriyada İŞİD-ə qarşı apardıqları mübarizə barədə iştirakçılara məlumat verdi. Rusiya da istəyir ki, onun beynəlxalq miqyasda apardığı tədbirin dəstəkləyənləri, tərəfdaşları çox olsun. Azərbaycan terrorizimdən əziyyət çəkən bir ölkədir. Azərbaycan maraqlıdır ki, belə məsələlər MDB məkanında müzakirə olunsun. MDB ölkələrinin daxili və xarici sərhədlərinin təhlükəsizliyi ilə bağlı ayrı-ayrı sənədlər imzalandı. MDB-nin xaricindəki sərhədləri ilə bağlı sənəd əsasən hal-hazırda Mərkəzi Asiya regionu üçün aktualdır. İŞİD, Taliban və radikal islamçı qüvvələrin 60-70%-i Mərkəzi Asiyada toplanıb.

MDB-nin daxili sərhəddi ilə bağlı imzalanan sənəddə isə sırf Azərbaycana aid məsələ var. Misal üçün Azərbaycanın hərbi və ya mülki təyyarəsi Qarabağ ərazisinə qəza enişi edir. Bilirik ki, o ərazilər erməni işğalı altındadır. Dünən axşam imzalanan müqaviləyə görə, MDB dövətlərinni borcudur ki, qəza etmiş təyyarəyə gəlib kömək etsinlər. Bu sənədlə işğal altında olan Azərbaycan torpaqları Ermənistanın təsir zonasından çıxarılır. Hesab edirəm ki, bu sammit Azərbaycan üçün uğurlu oldu.

Sammitdə belə bir fikir səsləndi ki, MDB dövlətləri mümkün qədər öz iqtisadiyyatlarını xarici təsirlərdən qorumalıdır. Əslində bu mövqe elə Azərbaycanın mövqeyidir ki, ümumi MDB miqyasında qəbul olundu. Azərbaycan həmişə çalışıb ki, iqtisadiyyatın xarici təsirlərdən qorusun. Azərbaycanın yürütdüyü bu kurs MDB dövlətlərinə sirayət edir. Daxili iqtidasiyyatımızın inkişaf etməsi müstəqilliyimizin əsası kimi qəbul olunmalıdır. İlham Əliyev çıxışında Bakı-Tiblisi-Qars dəmiryol xəttinin çəkilməsinə MDB-dən investrlar çağırdı. Azərbaycan prezidenti İran-Azərbaycan-Rusiya dəmiryolunun əhəmiyyətindən danışdı. Bu layihə Hind Okeanı ilə Qara Dənizi birləşdirəcək. İlham Əliyev Mehri dəmiryol layihəsinin adını çəkmədi. Bu mesaj idi. Azərbaycan tərəfi bildirdi ki, bizim Mehri dəmiryol layihəsinə ehtiyacımız yoxdur.

Ölkələr arasında milli valyuta ilə alverə gəldikdə bu məsələ ABŞ və Avropanı çıxmaq şərti ilə digər dövlətlər arasında yayılmış ən populiyar ideyalardan biridir. Hər bir dövlət istəyir ki, öz valyutasının gücünü artırsın. Milli valyutalar gücdən düşdüyü üçün dövlətlərarası ticarət dövrüyyəsi də 15-20% aşağı görünür".

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az