Bu boşluğu müxalifət doldurmasa, radikal qüvvələr dolduracaq

 Ölkə daxilində siyasi susqunluq hökm sürür.

2015-ci il parlament seçkilərindən sonra ölkə daxilində demək olar ki, heç bir siyasi hadisə baş vermir. Adətən bloklar, koalisiyalar şəklində seçkilərə qatılan müxalifət seçkilər zamanı partiyalar halında mübarizə apardı.

Müsavat Partiyası başqanının müavinləri Tofiq Yaqublu və Yadigar Sadıqov həbsdən çıxdıqdan sonra Əli Kərimlinin rəhbərlik etdiyi AXCP ilə münasibətləri düzəltməyə cəhd etsə də, qarşı tərəf buna "yox" cavabı verdi. Bir neçə gün öncə isə Müsavat Partiyasından ayrılıb gənclərlə seçkiyə "Ağ Blok" şəklində qatılan Tural Abbaslı və digər gənclər Ağ Partiyanı yaratdılar. Bundan bir qədər əvvəl Razi Nurullayev Əli Kərimlinin rəhbərlik etdiyi AXCP-dən ayrılaraq partiya qurmuşdu.

Ölkədəki siyasi durğunluqla bağlı politoloq Elşən Manafov fikirlərini Ölkə.Az-la bölüşüb:

"Ölkənin siyasi sistemində baş verən proseslər iqtidarın həyata keçirdiyi siyasətin doğurduğu reallıqlara bağlıdır. Bu reallıqlar iqtidara münasibətdə müxalif mövqedə duran siyasi partiyaların mövqeylərinə və imkanlarına kifayət qədər ciddi təsir göstərir.

Zamanında ölkədə ana müxalifət olmağa iddialı partiyalar var idi. Bu iddialı partiyalr arasında zaman-zaman Müsavat Partiyası, Əli Kərimlinin rəhbərlik etdiyi AXCP, Milli İstiqlal Partiyası olub. Müxalifətin sosial bazası bu dəqiqə zəifdir. Müxalifətin maliyyə resusları yoxdur. Müxalifət bir zamanlar Azərbaycana marağı olan ayrı-ayrı dövlətlərin bölgə və Azərbaycanla bağlı maraqlarından çıxış edərək öz fəaliyyətini qururdu. Artıq o maraqlar bu və ya digər mənada təmin olunub. Ölkə iqtidarına xalqın münasibəti də fərqlidir. Prezidentə münasibət prezidentin komandasına olan münasibətdən kifəyət qədər fərqlidir. Əgər seçicilərinin yüksək əksəriyəti prezidenti legitim sayırsa bu parlament hakimiyyətinə heç də şamil edilmir. Güman edirəm ki, siyasi proseslərə ciddi şəkildə təsir göstərilməli, ölkənin siyasi proseslərində fərdi münasibətlərin qurulmasında həm ölkə müxalifəti, həm də ölkə iqtidarı maraqlı olmalıdır. Çünki, müxalifətin zəif olduğu məmləkətdə iqtidarın da güclü olması ilə bağlı məsələlər siyasi baxımdan nosensdir. Bu qəbul olunan bir şey deyil.

Son zamanlar bəzi partiyalar yarandı. Bunlar Tural Abbaslının yaratdığı Ağ Partiya, Razi Nurullayevin yaratdığı AXCP-dir. Bu təbii ki, ölkədə siyasi müxalifətdə müəyyən proseslərin getdiyinə dəlalət edir. Ümumiyyətlə, yeni siyasi partiyaların yaranması cəmiyyətin sosial sifarişi ilə olmalıdır. Bu sifarişin gerçəkdən nə dərəcədə olması məsələsinə tam mənada açıqlama gətirə bilmirik. Ölkədə ötən il parlament seçkiləri keçirildi. Bu seçkilər kifayət qədər sönük keçirildi. Bu seçkilər ölkə seçicilərinin parlamentə loyal ampuluasında baş verdi. Halbuki, parlament ölkədə dövlət hakimiyyətinin 3 mühüm qolundan biridir.

Ölkə müxalifətinin iqtidarın mövqeyinə ciddi təsir imkanlarının olmaması müxalifətin sosial bazasının zəifliyindən, sosial bazanın zəifliyi isə ciddi maliyyə resuslarının olmamasından, ölkə müxalifətinin özünün bəyan etdiyi idealoji dəyərlərə sadiq qalmamasından irəli gəlir. Ölkə parlamentinə baxdıqda, parlamentdə hansı partiyaların solçu və sağçı olmasına politoloji konteksdə aydınlıq gətirmək mümkün olmur. Bu da təəssüf doğurur. Ölkədə kifayət qədər problemlər olduğuğu, kredit borcu olan vətəndaşların borclarının 2 milyard dolları keçdiyi halda xüsusən solçu-mərkəzçi partiyanın bu məsələyə loyal seyirci mövqeyini müşahidə edirik. Bu da göstərir ki, ölkədə hakimiyyət uğrunda siyasi mübarizə həmin partiyaların bəyan etdiyi ideoloji prinsiplər və dəyərlər üzərində qurulmayıb. Bütün bunlara aydınlıq gətirmək lazmıdır.

Biz Avropaya inteqrasiyanı qarşımıza məqsəd qoymuşuqsa, Avropanın siyasi, hüquqi məkanda realizə etdiyi məsələlər Azərbaycanda da öz əksini tapmalıdır. Güman edirəm ki, suveren demokratiya ilə bağlı Ramiz Mehdiyevin səsləndirdiyi fikirlər müasir dünyada baş verən geopolitik olaylar baxımından tamamilə yerinə düşür. Sadəcə olaraq Azərbaycan reallıqlarını nəzərə alıb ölkənin siyasi sistemində ciddi islahatların aparılmasına ehtiyac var".

Bir çox ekspertlər bildirir ki, siyasi proseslər və müxalifət zəif olduqda ölkədə digər qruplar ön plana çıxır. Bununla bağlı politoloq bildirdi ki, müqəddəs yer heç vaxt boş qalmır. Ölkənin siyasi müxalifətinin süs olduğu şəraitdə həmin boşluğu doldura biləcək qüvvələr meydana gələcək.

Elşən Manafov: "Onlar da, dini radikal, ilk baxışdan islamçı dəyərlərdən danışıb, ancaq fərqli dövlətlərin bölgədə və Azərbaycanda fərqli maraqlarına söykənən radikal qüvvələr də ola bilərlər. Azərbaycan özü erməni terrorriziminə məruz qalıb, terrorizmdən əziyyət çəkən dövlətlər sırasına aid edilir. Bu mənada müxalifətin kifayət qədər sönük, hakimiyyətin isə bu məsələlərdə seyirci mövqedə durması müxalifətə aid olan çərçivənin dini radikal qüvvələr tərəfindən doldrulması ilə bağlı məsələləri gündəmə gətirə bilər. İstanbulda baş vermiş terror hadisələrində Azərbaycan vətandaşının adı çəkilməsi güman edirəm ki, nə Azərbaycan hakimiyyətinə, nə də Azərbaycan cəmiyyətinə baş ucalığı gətirmir. İŞİD-lə bağlı olaylarda Azərbacanın adının çəkilməsi göstərir ki, ölkənin siyasi sistemində boşluqlar var və bu boşluqlar doldurulmadır. Bu həm hakimiyyətin, həm də müxalifətin üzərinə düşən məsələdir".

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az