Politoloqdan iddia: Rusiya İran və Türkiyə arasında ədavət yaratmağı bacardı
Suriyada vəziyyət hər gün daha da mürəkkəbləşir
Hələbdə baş verən qırğınla bağlı Türkiyə sərt bəyanatlarla çıxış edir. Buna cavab olaraq isə Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov Hələb məsələsində ABŞ-dansa, Türkiyə ilə razılaşmağın daha asan olduğunu bildirib.
Lavrov qeyd edib ki, Hələbdə silahlı müqavimətin 3 gün ərzində həll ediləcəyinə inanıram. Hələbdəki vəziyyətin 2-3 gün ərzində həll ediləcəyinə ümid edirəm.
Suriya və Hələb ətrafında baş verən hadisələrlə bağlı politoloq Mübariz Əhmədoğlu fikirlərini Ölkə.Az-la bölüşüb:
"Dünya siyasətində bu günə qədər Suriya problemi kimi qəliz məsələ olmayıb. Suriya qəliz məsələdirsə, Hələb problemi bu məsələni daha da çətinləşdirdi. Bölgədə həm region, həm qlobal, həm Suriya uğrunda, eyni zamanda, iri dövlətlərin ambisiyaları uğrunda mübarizə gedir. Suriyada həm də dini-etnik zəmində mübarizə də gedir. Suriya problemində iştirakçı dövlətlərin mövqelərinin tez-tez dəyişməsi məsələni daha da mürəkkəbləşdirir.
Suriya məsələsində dəyişməyən mövqe Rusiyanın mövqeyidir. Rusiyanın mövqeyi bəllidir, rəsmi Moskva bildirir ki, Bəşər Əsəd hakimiyyətdə qalmalıdır. Rusiya Suriyanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir. Hətta Suriyanın tərkibində muxtariyyətlər olsa da, Bəşər Əsədin bir sıra səlahiyyətləri əlindən alınsa da, Böyük Britaniya kraliçası kimi Bəşər Əsəd hakimiyyətdə qalacaq. Suriya federativ dövlətə çevrilsə də, ölkənin ərazi bütövlüyü pozulmayacaq.
ABŞ-ın da mövqeyi sabitdir. ABŞ nəyin bahasına olursa-olsun Bəşər Əsədin hakimiyyətdən getməyini istəyir. Rusiyanın mövqeyində dəyişikliklər ABŞ-ın da mövqeyində dəyişikliklərə səbəb olur. ABŞ və Rusiya bir-birinə qarşı tamamilə fərqli siyasət aparırlar.
Rusiyanın Hələb məsələsində Türkiyəyə üstünlük verməsinin səbəbi geosiyasətidir. Rusiya Türkiyənin iştirakı olmadan da bu məsələni həll edə bilərdi. Rus hərbçiləri Hələbdə müxalifətçilərlə danışıqlar apardı. Rəsmi Moskva beynəlxalq hüququn normalarını pozdu, terrorçularla danışığa getdi. Sənədləşmə məsələsində isə humanitar yardım söhbətini Türkiyə ilə sənədləşdirdilər. Məqsəd ABŞ-ı oyundan kənar saxlamaq idi. Rusiya Suriya prosesində "ağa" olduğunu nümayiş etdirdi. Rusiya bildirdi ki, "mən qələbəni istədiyim dövlətin ayağına yaza bilərəm". Rusiya qələbəni Türkiyənin ayağına yazdı. Rusiyanın Hələb məsələsində Türkiyəyə belə bir jest etməsinin digər səbəbi isə odur ki, yaxın prespektivdə Suriyada ancaq bu dövlətin ordusu ola bilər. Şimal qonşumuz hərəkətləri ilə bildirir ki, Suriyada ancaq rejim ordusu və Rusiyanın hərbi bazaları ola bilər. Suriyada nə ABŞ, nə koalisya, nə də Türkiyənin qoşunları ola bilməz. Rusiya tərəfindən Hələb məsələsində rəsmi Ankaraya edilən belə bir jestin arxasında sabah Türkiyəyə "vaxtında şərait yaratdım, sənin də adın qaliblər sırasında yazıldı və buna qarşılıq olaraq qoşunlarını Əl-Babdan çıxar" deyə bilmək imkanı dayanıb.
Rusiya Suriyada necə siyasət aparırsa, Türkiyə də o cür siyasət aparır. Suriya dövlət ordusunun arxasında Rusiya, Azad Suriya Ordusunun arxasında isə Türkiyə dayanıb. Rusiya bunu görür. Müəyyən bir müddətdən sonra Rusiya Türkiyəyə qarşı türk ordusunun bölgədən çıxarılması ilə bağlı tələbini irəli sürəcək. Uzun müddət idi ki, Türkiyədə terror aktı baş vermirdi. Kürd siyasətçilər həbs olunandan sonra da Türkiyədə terror aktı olmadı. Çox istərdim ki, proqnozum səhv çıxsın, ancaq fikrimcə, İstanbulda baş verən sonuncu terror hadisəsi məhz Suriya probleminin gələcək inkişafına dair Türkiyəyə verilmiş bir mesaj idi. Bununla Türkiyəyə bildirdilər ki, "sənin daxilində problem var, ordunun Suriyada çox qalması barədə düşünmə".
Rusiya hesab edir ki, Barak Obamanın prezidentliyi bitib. Rəsmi Moskva, ABŞ-ı cəzalandırmaq istəyir. Barak Obama prezidentlik müddətinin son günlərini yaşasa da, Suriyadakı müxalifətçilərə silah vermək ilə bağlı qadağanı da ləğv etdi.
Rusiya-Türkiyə əməkdaşlığı Suriya, Hələb məsələsində siyasi münasibətlərdir. Bu münasibətlər davam edəcək. Əgər gələcəkdə Türkiyə Suriyadakı ordusunu bu ölkədən çıxarsa, Moskva ilə Ankara arasında heç bir problem olmayacaq. Yox əgər Türkiyə qoşunlarını Suriyadan çıxarmasa, Suriyada yeni müharibə yarana bilər. Qərb, xüsusən də ABŞ buna çalışır. O da nəzərə alınmalıdır ki, Rusiya kəşfiyyatının yaxından iştirakı ilə Əl-Babda türk ordusunu Suriya ordusu yox, Hizbullah hədəf alıb. Hizbullah isə İrana bağlı bir terror təşkilatıdır. Rusiya kəşfiyyatının yaxından iştirakı ilə İranla Türkiyə arasında böyük bir ədavətin bünövrəsi qoyuldu".
Səxavət Məmməd
Ölkə.Az
