Başlamadan uğursuzluğa məhkum olan Qarabağ danışıqları
Bu görüş 2019-ci il ərzində sayca 5-ci görüş olacaq. Keçirilən hər görüşün nəticəsi Qarabağ münaqişəsinin güc yolu ilə həllindən başqa alternativ qoymur. Düşünürəm ki, Bratislavada keçirilən görüş də bir daha səsləndirdiyimiz fikirləri sübut edəcək. Bratislava görüşü də münaqişənin ancaq güc və hərb yolu ilə həllindən başqa variantın olmadığını ortaya qoyacaq.Belə bir fikrin yaranmasının səbəbkarı isə təbii olaraq Ermənistandır. Çünki Ermənistan tərəfi danışıqlar prosesində destruktiv mövqe sərgilməklə danışıqlar prosesində ciddi irəliləyişin əldə olunmasına mane olublar. Məhz İrəvanın mövcud status-kvonu qorumaq üçün atdığı qeyri-konstruktiv hərəkətləri keçirilən bu görüşlərdə Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində real addımların atılmasına imkan verməyib. Sadəcə Rusiya XİN başçısı Sergey Lavrovun yazda keçirilən Moskva görüşündə tərəflər qarşılıqlı etimad mühitinin yaradılması ilə əlaqədar olaraq humanitar əməkdşalıq və qarşılıqlı səfərlərin təşkil məsələsi barədə razılıq əldə ediblər.Ancaq bu razılığı da elə ilk pozan tərəf hər zaman olduğu kimi Ermənistan tərəfi oldu.
Belə ki, Ermənistan baş naziri və digər rəsmiləri və Dağlıq Qarabağın erməni icmasının danışıqlarda tərəf kimi çıxış etməsi, həmçinin nazirlərin Nyu-York görüşü öncəsi Paşinyanın Xankəndinə səfəri zamanı “Qarabağ Ermənistandır” deməsi və sair bu kimi bəyanatları ilə qarşılıqlı etimad mühitinin yaradılması haqqındakı fikirlərini alt-üst etdi. Bu fikir Ermənistanın digər rəsmiləri tərəfindən səsləndirildi. Ermənistanın Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında maraqlı olmamasını elə bu gün Bratislavada baş tutan görüş öncəsi də şahidi olduq. Paşinyanın Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarının Bratislava görüşü öncəsi xarici işlər naziri Zöhrab Mnatsakanynla bərabər separatçı Dağlıq Qarabağ rejiminin “xarici işlər naziri” Masis Mailyanı dekabrın 3-də İrəvana çağıraraq birgə görüşünü misal çəkə bilərik. Bu əslində Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarının Bratislava görüşünün nəticəsiz başa çatmasına atılan bir addım idi. Bununla Paşinyan beynəlxalq aləmə mesaj vermək istəyir ki, proseslərdə Dağlıq Qarabağ erməniləri də tərəf kimi iştirak etməlidir. Hansı ki, bu məsələ artıq uzun illərdir ki, danışıqlar masasından yığışdırılıb. Digər tərəfdən Paşinyan yaxşı anlayır ki, bu məsələ ilə bağlı həm ATƏT MQ həmsədr ölkələrin, o cümlədən Azərbaycan tərəfinin konkret mövqeyi var. Ona görə də Paşinyan belə bir taktikaya əl atmaqla iki məqsəd güdmüş olur. Birincisi, Paşinyanın bu addımı daxili auditoriyaya hesablanıb. Bununla göstərmək istəyir ki, o, Dağlıq Qarabağ məsələsində hətta ona müxalif olan “Qarabağ” klanından da daha sərt mövqe sərgiləyib və bu qətiyyətini davam etdirməkdədir. Bu yolla Paşinyan separatçı Dağlıq Qarabağda keçiriləcək “president” seçkilərində mövqeyini möhkəmləndirmək istəyir.
İkinci məqam isə ondan ibarətdir ki, bununla beynəlxalq aləmə mesaj verir ki, substantiv danışıqlarda maraqlı deyil və bunu istəmir. Odur ki, Bratislava görüşündə də İrəvan separatçı rejimin maraqlarının təmin edilməsi barədə mövqeyini açıqlayacaq. İrəvanın bu mövqeyi təbii ki, rəsmi Bakı tərəfindən birmənalı şəkildə etirazla qarşılanacaq və görüşün gərgin atmosferdə keçməsinə yol açacaq. Görüşün nəticələri ilə bağlı indidən deyə bilərik ki, Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarının Bratislava görüşü başlamadan nəticəsiz başa çatacaq.
Mürtəza
Ölkə.Az
