Bibər qazı, təzyiqli su, rezin güllələr

Öncədən bildirim ki, təlimlər hər keçən gün daha da ağırlaşır. Bu gün keçirilən təlimlərdə qaz bombası, təzyiqli su altında jurnalistlərin necə işləməsindən və bu hallarda dayanıqlılığın artırılmasından bəhs edildi. Bu barədə bir qədər sonra.

Gələk dünənki təlimlərə. Dünənki dərslər ilkin tibbi yarıdımın göstərilməsi haqqında oldu. Ankarada polis akademiyasında baş tutan dərslər iki yerə ayrıldı. Öncə nəzəri dərsləri deyən Polis akademiyasının müəllimləri dərslərdə jurnalistlərə yaralı olarkən və çətin vəziyyətə düşərkən necə davranmalarını izah etdikdən sonra dərslər açıq sahədə təcrübədən keçirildi.

Polis akademiyasının ərazisindəki meşəyə gedən təlim iştirakçıları huşsuz vəziyyətdə, avto qəza zamanı, qırıq, çıxıq və digər zamanlarda xəstə ilə davranmanı əyani surətdə həyata keçirdilər. Təlim iştirakçılarının yaralı ilə davranması müzakirə edilir, səhvləri başa salınır və tam doğru əməl edilənə qədər əyani dərslər davam edirdi.

İkinci gün isə daha ağır keçir. Polis Akademiyasının Ankara şəhərinin mərkəzinə gələn zaman bir neçə polisin bizə baxaraq nələrsə deyib güldüyünü görürəm. Öncə polislərin istehza ilə güldüyünü düşünürəm. Ancaq günün sonunda əslində bu gülüşlərin istehza yox, bizim düşəcəyimiz vəziyyətə görə olduğunu anlayıram.

Səhər dərsləri kimyəvi, radiaktiv, bioloji və nüvə silahları barədə oldu. Türkiyə silahlı qüvvələrinin zabiti kütləvi qırğın silahları haqqında təlim iştirakçılarını məlumatlandırdıqdan sonra, bu cür vəziyyətlə üz-üzə qalan zaman davranış qaydaları və jurnalistlərin necə işləməsi barədə tövsiyyələrini verir. İkinci dərsdə isə Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbində də dərs demiş türk zabiti hərbi taktikalardan, müharibə qanunlarından bəhs edir. Bu dərslər bitdikdən sonra Polis akademiyanın binasından çıxıb, Akademiyanın təlim mərkəzinə yollanırıq.

Akademiyada bizi Ankara şəhər polis idarəsininn yüksək vəzifəli şəxsləri qarşılayır. Öncə insan hüquqları, söz azadlığı və sərbəst toplaşma azadlığından danışan polis zabitləri mitinq, aksiya, küçə yürüşləri və piketlər haqqında qanunun tələblərini başa salırlar. Mitinqlər, aksiyalar, küçə yürüşləri və piketlər zamanı jurnalistlərin yer seçməsi və davranış qaydalarını izah etdikdən sonra Akademiyanın müəllimləri ixtişaşlar zamanı polislərin istifadə etdiyi vasitələrdən danışaraq, bizi silahlarla əyani tanış edir.

Nəzəri dərslər bitdikdən sonra Akademiyanın həyətindəki meydana düşürük. Öncə qaz maskalarından istifadə qaydaları nəzəri və praktiki tərəfdən təlimçilərə öyrədilir. Daha sonra isə qaz maskası geyindikdən sonra təlim iştirakçılarının ayağının altına bibər qazı mərmiləri atılır. Qaz maskası geyinmiş jurnalistin bibər qazından necə xilas olacağını əyani olaraq bizə göstərirlər.

Bundan sonra meydan ixtişaş yerinə, jurnalistlər isə ixtişaşçı roluna girir. Bir an içərisində ətrafı tüstü duman bürüyür, rezin güllələr havada uçuşur və təlimçilərin üzərinə təzyiqli su, təzyiqli bibər qazı sıxılır. Göz yaşları, qışqırtılar ətrafa yayılır. Bir an içərisində meydan müharibə meydanına çevrilir. Meydandan qaçanlar isə daha ağır cəzalandırılır, ətrafdakı rezin güllələrlə silahlanmış polislər təlim iştirakçılarını rezin güllə ilə "mükafatlandırırlar".

İllərdir mitinqləri, küçə yürüşlərini işıqlandıran biri kimi deyə bilərəm ki, bir təlimdə bir ömürlük bibər qazı, təzyiqli bibər qazlı suya məruz qaldım. 

Bu təlim jurnalistlərin ixtişaşlar zamanı üzləşəcəyi vəziyyətə davamlılığını artırmaq və bütün bunları əyani hiss etməyə hesablanıb.

Dərsin sonunda isə jurnalistlərin ixtişaş zamanı hansı yeri seçməsi, bibər qazına və digər vasitələrə məruz qalacağı vaxt necə davranması polis zabitləri tərəfindən təlim iştirakçılarına bildirilir.

Səhvlər və düzlər müzakirə edildikdən sonra bibər qazının dadına baxmış, təzyiqli sudan içib "islanmış cücə"yə dönmüş təlim iştirakçıları paltarlarını dəyişir, sözün əsl mənasında yana-yana otelə yollanırlar.

Sabah isə təlim iştirakçılarını nə gözləyəcəyi bilinmir, bilinən bir şey var ki, bundan sonrakı dərslər əvvəlkilərə baxmış toya getməli olacaq.

Qeyd edək ki, təlimdə istifadə edilmiş bütün vasitələr gerçəkdir.

Səxavət Məmməd
Fotolar: Güven Yılmaz / AA
Ankara - Bakı
Ölkə.Az