"Oğuz bac vermemeli Osmancık!" və ya Sultan Səncərdən Ərdoğana qədər

Türkiyədə keçiriləcək Parlament seçkilərinə az qalmış ölkədə siyasi ehtiraslar və ölkə ətrafında gedən geo-siyasi proseslər qızışmağa başlayıb.

Daxildə iqtidar-müxalifət çəkişməsi, kompromat müharibəsi davam edir. Regionda marağı olan qlobal güclər isə nəzarətlərindəki media resurslarının vasitəsi ilə Türkiyədəki ictimai-siyasi prosseslərə təsir göstərərək hadisələri istiqamətləndirməyə cəhd göstərirlər. Son 15 ildə ölkədə idərəçilik sistemini bir mərkəzə cəmləşdirməyi bacaran Ərdoğan hökuməti, aradan keçən müddətdə "imkansız" görünən bir çox siyasi və iqtisadi islahatlara imza atdı. Güclü siyasi iradə nümayiş etdirərək ordu və digər güc strukturları üzərində siyasi, vətəndaş nəzarətini bərqərar edən AK Parti rəhbərliyi, XXI əsrin ilk onilliyinə tamam başqa bir Türkiyə ilə girdi.

İnflyasiya, iqtisadi böhran, sosial problemlərin caynağında inildəyən ölkə, yüz milyardı keçən borcu ilə regionun ən yoxsul dövlətlərindən biri hesab edilirdi. Həyata keçirilən iqtisadi islahatların sürəti və verdiyi nəticələr artıq dünyanın bir çox ölkələri tərəfindən inkişaf modeli kimi istifadə olunan Türkiyənin təcrübəsi, nüfuzlu geosiyasi, geoiqtisadi araşdırmalar institutları və beyin mərkəzləri tərəfindən böyük diqqət və maraqla araşdırılmaqdadır.

İnflyasiyanın yüzdə doxsan, xarici borcların yüzmilyarddan çox hesablandığı Türkiyənin son 10 ildə bir neçə dəfə artan ÜDM, ixracat potensialı və illk büdcəsinin həcmi sözün əsl mənasında dünyada inkişaf rekordu hesab oluna bilər. 10-15 il əvvəl dövlət büdcəsinin 27-35 milyar dollar, illik ixracatının 25-30 milyard dollar təşkil etdiyi ölkə, artıq böyük "20-liyin" üzvüdür. 270 milyard dollarlıq büdcə, 120 milyard dollarlıq ixracatla Türkiyə artıq dünyanın ən iri iqtisadiyyatlarından biri kimi milyardlarla dollar borclu olduğu Beynəlxalq Valyuta Fondunun donor ölkələrindən birinə çevrilib. Aradan keçən 10 il ərzində 100 milyard dollara yaxın xarici və daxili borc ödəyən Türkiyə yalnız sənayesinin, kənd təsərrüfatının və turizm sektorunun hesabına bu yüksək inkişaf mərhələsinə çata bildi.

Müəyyən zamanlarda Türkiyənin inkişafına mane olmaq istəyən qüvvələrin daxildəki anarxist-sindkalist marginal qrupları hərəkətə gətirərək ölkədə xaos yaratmaq, daha sonra kütləvi iğtişaşlardan istifadə edərək vətəndaş müharibəsi təhlükəsi yaratmaq, bununla da ya hökuməti könüllü istefaya məcbur etmək və ya ordunun başındakı AK Partiyadan narazı bəzi generalları çevrilişə sövq etmək planlarının qarşısı qətiyyətlə alındı. "Ergenekon" prosesindən "Kürd açılımına", ordan "Gezi parkı hadisələri"nə qədər XXI əsrin Türkiyəsi çox böyük tarixi imtahanlardan çıxdı. Yaxın Şərqdə, Qafqaz regionunda, Balkanlarda, Afrikada gedən geosiyasi proseslərdə Türkiyə artıq müstəqil oyunçu kimi çıxış etməyə başladı. ABŞ, Avropa, Ərəb dünyası və əsrlərdir Türkiyə ilə ciddi qeosiyasi və rəqib kimi davranan Rusiya regional proseslərdə artıq Ankaranın rəyini nəzərə almadan heç bir addım ata bilmirlər. Bu, Türkiyənin son 14 ildə ağılla, milli və dövlət maraqları nəzərə alınmaqla qurulan çox ciddi bir planla idarə edildiyinə sübutdur. Artıq dərin kökləri olan türk dövlətinin dünya siyasətində sələfi Osmanlının nüfuzuna qovuşması prosesi gedir və dünyanı idarə edən qlobal güclər bu reallıqla barışmaq məcburiyyətindədirlər.

Aparılan hərbi islahatlar həmçinin Türkiyəni artıq dünyanın ən iri silah ixracatçıları siyahısına daxil edib. 15 il bundan əvvəl hərbi ehtiyacının 90%-ni xaricdən alan Türkiyə, artıq dünyanın bir çox ölkələrinə kiçik çaplı silahlardan tutmuş, tank və ağır artilleriya qurğuları, habelə yaxın gələcəkdə hərbi helikopter və zenit-raket kompleksləri ixrac etməyi planlaşdırır. Hazırda türk ordusunun büdcəsi 15 il əvvəlki Türkiyənin dövlət büdcəsindən bir neçə dəfə çoxdur. Bu inkişaf təcrübəsi dünya hərb tarixində də demək olar ki, rekord deməkdir.

Seçkilərin yaxınlaşması ilə yenə Türkiyəni istəməyən, onun xarici və daxili düşmənləri, seçkilər ərəfəsində yenə aktivləşməyə başlayıblar. Hər il Novruz bayramında fürsətdən istifadə edərək Türkiyənin şərq vilayətlərini qarışdırmaq istəyən qüvvələrin planları bu il baş tutmadı. Türk-kürd qarşıdurmasından istifadə edərək regionu xırda, müharibə ocaqlarının bürüdüyü hissələrə parçalayaraq bölgəyə hakim olmaq istəyən qlobal güclərin əllərindəki rıçaqlar bir-bir sıradan çıxdıqca, yeni metodlar seçilir və yeni silahlı qruplar yaradılır. Hazırda barıt çəlləyinin üzərində yerləşən Kiçik Asiya, Mesapotamiya bölgəsindəki xaosun arxasında duran qüvvələrin əsl hədəfində Türkiyəni dağıtmaq, İrandakı rejimi dəyişmək və bundan sonra bütün bölgəyə hakim olmaq istəyi durur.

Aparılan son analizlərin, araşdırmaların, müxtəlif rəy sorğularının nəticələrinə gəldikdə isə, Ərdoğan başda olmaqla AK Partiya hakimiyyətinin bu ilki seçkilərdə 40%-dən az olmayan seçici potensialının olduğunu göstərir. Hətta Qərbin nüfuzlu nəşrləri belə apardıqları müstəqil araşdırmalarda AK Partiyanın yenə Parlamentdə ən böyük fraksiya ilə təmsil olunacağı ehtimalının yüksəkliyini vurğulayırlar. Türk dövlətinin monolitliyinin regional sülh baxımından vacibliyini artıq Qərb qarşısında təklənmiş Rusiya da gözəl anlayır. Mövcudluğunun türk dünyası ilə ittifaqdan asılı olduğunu dərk edən Rusiyanı idarə edən qüvvələr artıq Türkiyə və Türk dünyasına qarşı yürütdükləri siyasəti kökündən dəyişmək qərarına gəliblər. Gedən iqtisadi və siyasi proseslər onu göstərir ki, Avrasiyadakı TÜRK faktorunu nəzərə almayan qlobal güc mərkəzi bölgə uğurunda gedən nüfuz müharibəsini birdəfəlik uduzacaq.

P.S. ''Bizim geldiğimiz yerden Diyar-ı Ruma daha önce de, daha sonra da gelen boylar var. Kayı dahi, sadece Oğuzlar'dan 24 boy var. Gereken işte budur. Birleştirmek ve yönlendirmek. Ve birleşmenin başına hangi boyumuz geçse daha iyi olur onu araştırmak. Ve bu boy Osmancık, Kayı boyumuz olabilir... Ey Osmancık sana derim, bu boy neden Kayı boyumuz olmasın? Oğuz bac vermemeli Osmancık! Kayı bac vermemeli Osmancık!'' (''Kuruluş" filmindən)

Baş redaktordan
Ölkə.az