ABŞ səfirliyindəki məxfi görüşün sirri açıldı: Putin-Paşinyan anlaşmaları legitimliyini itirir

ABŞ və Qərbin Rusiyanı bütün istiqamətlər üzrə blokadaya alması artıq effektiv nəticələr verməyə başlayıb. Belə ki, Rusiya siyasi dairələrində kifayət qədər ciddi çaşqınlıq və ölkənin gələcək taleyinə inamsızlıq müşahidə olunur. Xüsusilə də, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) Rusiya prezidenti Vladimir Putin barəsində həbs orderi verməsi Kremldə şok effekti yaradıb.

Belə anlaşılır ki, Rusiya siyasi dairələri ABŞ və müttəfiqlərinin bu qədər irəli gedə biləcəklərini gözləmirmişlər. BCM-nin Rusiyanı aşağılayan bu təhqiramiz qərarına ilk reaksiyalar da Kremlin bu vəziyyətdən necə çıxmaq barədə hər hansı ssenarisinin olmadığını biruzə verir. Hər halda, Rusiya Təhlükəsizlik Şurası sədrinin müavini Dmitri Medvedevin BCM hakimlərini raket zərbəsi ilə hədələməsi mövcud situasiyadan çıxış yolu təsiri bağışlamır.

Rusiya Dövlət Dumasının spikeri Vyaçeslav Volodinin gündəmə gətirdiyi variant isə daha mötədil məzmun daşıyır. Çünki o, Rusiyanın müttəfiqləri arasında BCM-nin qərarlarını icrasından rəsmi şəkildə imtina edəcək tərəfdaşlar axtarmaq lazımdır. Onun fikrincə, belə tərəfdaşlar postsovet məkanında və Şərq ölkələri arasında mövcuddur. Və çox tezliklə bu variantın da Rusiya üçün ümidverici olmadığı təsdiqləndi.

Məsələ ondadır ki, Ermənistan BCM ilə bağlı Roma statutunu ratifikasiya etdi. Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi BCM-nin ölkə konstitusiyasına zidd olmadığını təsdiqlədi. Yəni, bununla da rəsmi İrəvan BCM-nin qərarlarını icra etmək öhdəliyi götürmüş oldu. İndi Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ermənistana səfər edəcəyi təqdirdə, rəsmi İrəvan onu həbs edib, BCM-yə təhvil verməli olacaq.

Halbuki, Ermənistan Rusiyanın hərbi müttəfiqidir və Kremlin patronajlığı altında olan KTMT-nın rəsmi üzvüdür. Ona görə də, əslində, rəsmi İrəvanın əvvəlcədən BCM-yə üzvlüyü olsaydı, Ermənistanın hərbi müttəfiqi Rusiyanın prezidenti Vladimir Putinə qarşı həbs orderi verdikdən dərhal sonra bu qurumu tərk etməliydi. Ancaq rəsmi İrəvan bunun əksinə olaraq, məhz Rusiya liderinə həbs orderi verildikdən sonra BCM-yə qatıldı. Və bununla da Rusiya ilə necə"müttəfiq" olduğunu növbəti dəfə biruzə verdi.

İndi Rusiya cəmiyyətində və siyasi dairələrində rəsmi İrəvanın bu davranışı - prezident Vladimir Putinə "müttəfiqlik dəstəyi" geniş şəkildə müzakirə olunur. Kremlə yaxın rus politoloq İqor Korotçenko Ermənistanın BCM-yə qatılma qərarının baş nazir Nikol Paşinyanın təlimatı ilə reallaşdığına əmindir. Onun iddiasına görə, erməni baş nazir bu təlimatı verməzdən qısa müddət öncə Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan ABŞ-ın İrəvandakı səfirliyində bağlı qapılar arxasında məsləhətləşmələr aparıb. Və yalnız bundan sonra rəsmi İrəvan prezident Vladimir Putinlə bağlı həbs qərarına ortaq çıxıb.

Kremlə yaxın digər rus politoloq Sergey Markov isə Paşinyan hakimiyyətinin bu addımını Ermənistanın Rusiyaya qarşı açıq xəyanəti kimi xarakterizə edib. Onun fikrincə, rəsmi İrəvanın BCM-yə qatılmaq üçün seçdiyi zaman məqsədyönlü xarakter daşıyır: "BCM-nin prezident Vladimir Putinin həbsinə order verməsindən dərhal sonra rəsmi İrəvanın bu quruma qatılması Ermənistanın Rusiyaya xəyanət etməsi deməkdir. Bu, Nikol Paşinyanın növbəti həyasız davranışıdır. Rəsmi İrəvanın Kremlə bu şapalağından sonra Ermənistanın Rusiya ilə hərbi müttəfiq olduğuna hələ də inananlar var? Məncə, Ermənistan sadəcə, xain və satqın ölkədir".

Maraqlıdır ki, Kreml hələlik rəsmi İrəvanın bu açıq xəyanətinə necə reaksiya verəcəyini dəqiqləşdirməyib. Prezident Vladimir Putinin mətbuat xidmətinin rəhbəri D.Peskov vurğulayıb ki, Kremldə hazırda Ermənistanın atdığı bu addıma verəcəyi izahı gözləyirlər. Rəsmi İrəvan öz arqumentlərini təqdim etdikdən sonra Rusiyanın da mövqeyi dəqiqləşəcək.

Halbuki, Kremlin bu yanaşma tərzi də müəyyən mənada, təəccüb doğurur. Çünki rəsmi İrəvanın mövqeyi açıq şəkildə ortadadır. Yəni, prezident Vladimir Putin Ermənistana səfər edəcəyi təqdirdə, rəsmi İrəvanın Kreml sahibini nəzəri cəhətdən də olsa, həbs edərək, Rusiyanın düşmənlərinə təhvil vermək öhdəliyi mövcuddur. Kremlin Ermənistanın BCM-tə qatılmaqla, öz üzərinə götürdüyü bu öhdəliyə izah üçün rəsmi İrəvandan hansı arqumentləri gözlədiyini anlamaq çətindir.

Əslində, Kreml rəsmi İrəvanın mövqeyini dəqiqləşdirmək istəyirsə, Ermənistanın BCM-yə üzvlük prosesinə nəzər salması tamamilə yetərlidir. Əlbəttə, rəsmi İrəvan bütün bu baş verənlərin təsadüfən üst-üstə düşdüyünü iddia edə bilər. Ancaq Kremlin erməni yalanlarına inanıb-inanmamaq və ya daha dəqiq desək, könüllü şəkildə aldanmamaq hüquqi da var.

Məsələ ondadır ki, Ermənistan Roma statutunu - BCM-yə qatılmaq barədə müqaviləni hələ 1999-cu ildə imzalayıb. Ancaq buna baxmayaraq, rəsmi İrəvan bu müqaviləni ratifikasiya etməyə həvəs göstərməyib. Üstəlik, 2004-cü ildə Konstitusiya Məhkəməsi bu hüquqi sənədin Ermənistan konstitusiyasına zidd olduğu barədə qərar verib. Yəni, 1999-cu ildən üzü bəri bu sənəd Ermənistanda heç kimə lazım olmayıb və onu xatırlamağa belə, ehtiyac duyulmayıb.

Ancaq nə qədər qəribə də olsa, BMC prezident Vladimir Putin barəsində həbs orderi verdikdən sonra Paşinyan hakimiyyəti Roma statutunu xatırlayıb. Rəsmi İrəvan dərhal həmin sənədi arxivdən çıxararaq, ratifikasiya etmək qərarı verib. Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi bu dəfə həmin sənəddə ölkənin əsas qanunu ilə hər hansı ziddiyyət də tapmayıb.Yəni, rəsmi İrəvan BCM qarşısında prezident Vladimir Putinin həbs ilə bağlı beynəlxalq öhdəliyə qoşulub. Və eyni vaxtda bu qədər müəmmalı təsadüflərin ola biləcəyinə isə yalnız sadəlövhlər inana bilər.

Anlaşılan odur ki, Paşinyan hakimiyyəti Rusiyanın Ukrayna savaşında çökməyə məhkum olduğu qənaətinə gəlib. Ona görə də, Ermənistan həmişə olduğu kimi, bu dəfə də "batan rus gəmisi"ni hamıdan tez tərk etmək niyyətinə düşüb. Keçmiş SSRİ-nin süqutu ərəfəsində ermənilərin analoji davranış örnəyini nəzərə alaraq, ehtimal etmək olar ki, bu, Rusiyanın gələcək taleyinin ümidverici olmadığının əlamətlərindən biridir.

Ermənistanın BCM-yə qoşulmasından sonra baş nazir Nikol Paşinyanın nə vaxtsa, Rusiya prezidenti Vladimir Putin ilə hər hansı rəsmi görüşə qatılması da maraqlı olacaq. Çünki erməni baş nazir Rusiya prezidentinə hər halda, bu məsələ ilə bağlı müəyyən izahat borcludur. Yəni, Kreml sahibi istənilən halda, rəsmi İrəvanın niyə onu həbs etməyə qərar verənlərə qoşulduğu ilə maraqlana bilər.

Eyni zamanda, baş nazir Nikol Paşinyanın nə vaxtsa, prezident Vladimir Putinlə görüşəcəyi təqdirdə, fərqli suallar da yaranmağa başlayacaq. Çünki erməni baş nazir haqqında beynəlxalq həbs qərarı olan Kreml sahibi ilə müzakirələrin legitimliyini də izah etmək məcburiyyətində qala bilər. Yəni, Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın bundan sonra prezident Vladimir Putinlə hər hansı məsələdə siyasi anlaşması beynəlxalq hüquq məntiqinə zidd olacaq.(musavat.com)