Rusiya-Türkiyə müharibəsi ola bilərmi?

"Rusiya lokal münaqişəyə görə hətta atom silahından da istifadə edə bilər"

Rusiyanın Suriayada hərbi əməliyyatlar keçirməsi və Türkiyənin hava sərhədlərini bir neçə dəfə pozması Türkiyə-Rusiya münaqişəsinin ola biləcəyi kimi qiymətləndirilir.

Bundan əlavə Türkiyənin başı PKK problemindən açılmır. PKK-nın keçirdiyi terror aktları nəticəsində çoxlu sayda türk əsgəri və polisi şəhid olub. Rusiyanın varisi olduğu SSRİ-nin PKK-nı yaratması isə heç kəsə sirr deyil. PKK hal-hazırda Türkiyəni bölmək, İraq və Suriyanın bir hissəsinə də sahiblənərək Kürdistan adlı dövlət qurmaq istəyir.

Bir neçə gün öncə isə Rusiyanın xarici siyasət idarəsinin rəhbəri Sergey Lavrov bildirib ki, kürdlərə terrorla mübarizə üçün silah yardımı etmişik. ABŞ, Avropa, Rusiya və digər dövlətlər həm terrorla mübarizə apardıqlarını, həm də digər terrorçu qruplara silah verdiklərini deyirlər. Qərbin və Rusiyanın terrorçularla mübarizə aparmaq üçün digər terrorçu qrupa verdiyi silahlar Türkiyə üçün böyük problemə çevrilir.

Türkiyənin paytaxtı Ankara şəhərində baş verən terror hadisəsini İŞİD terror təşkilatı öz üzərinə götürsə də, bir çox politoloqlar iddia edir ki, bu işin arxasında da Rusiya ola bilər.

Bölgədə baş verənlərdən nəticə çıxararaq bir çox analitiklər Türkiyə-Rusiya müharibəsinin ola biləcəyini iddia edirlər. Son günlər hər iki dövlətin rəsmi nümayəndələrinin bir-birini sərt dillə ittiham etməsi bu məsələ barədə ciddi düşünməyə əsas verir.

Türkiyə-Rusiya müharibəsi ola bilərmi? Bu suala politoloq Qabil Hüseynli Ölkə.Az-da cavablandırıb:

"Çox çətin bir sualdır. Buna birmənalı cavab vermək olmaz. Türkiyə Atatürkün "yurtta sülh, cihanda sülh" vəsiyyətinə əməl edərək bölgədə müharibələrdən qaçır. Rusiya kimi qana susamış bir ölkə ilə müharibəyə getmək intihar olardı. Lokal toqquşmaların olması gözləniləndir. Türkiyənin strateji maraqları Rusiya ilə müharibəyə getməyi tələb etmir. Bu gün Rusiya ABŞ və NATO-ya qarşıdır. NATO və ABŞ Türkiyəni belə desək sahibsiz buraxıblar. Rusiya təyyarələri Türkiyə sərhədini pozanda faktiki olaraq həm də NATO sərhədlərini pozdu. Bu zaman gözlənilirdi ki, NATO hərəkətə keçsin, amma bu baş vermədi. NATO Türkiyə ərazisindəki Patriot raketlərini çıxarma haqqında qərar qəbul etdi. Gözlənilirdi ki, NATO bu qərarı ləğv edəcək, ancaq Hollandiya da, Almaniya da Patriot raketlərini Türkiyə ərazisindən çıxardı. Rusiyanın Suriyaya girdiyi və Türkiyə sərhədlərinin pozulduğu bir vaxtda Türkiyəyə hava hücumundan müdafiə sisteminin olması çox vacib idi. ABŞ Patriot raketlərini Türkiyəyə satmaqdan da imtina edib. ABŞ Almaniyaya, Hollandiyaya, Danimarkaya Patriot raketlərini satır, ancaq Türkiyəyə yox. NATO-nun Türkiyəyə qarşı ögeylik, ayrıseçkilik siyasəti var.

İnandırıcı deyil ki, NATO dura-dura Türkiyə Rusiya ilə müharibə aparsın. Türkiyənin bu addımı ağılsızlıq olardı. Əgər NATO səfərbər olsa, bütün resuslarını Rusiyaya qarşı yönəltsə, Türkiyə bu addımı ata bilər. NATO-nun 7-cı maddəsində "Birinə olan təcavüz, hamıya olan təcavüzdür" prinsipi işləməyəcəksə, Türkiyənin Rusiya ilə təkbətək müharibə etməsi sərsəmlik olardı.

Hər iki tərəfin bir-birini sərt ittiham etməsi normaldır. Ancaq Rusiya normal bir dövlət deyil axı, lokal bir toqquşma olsa, Rusiya Xəzər dənizindən, Qara dənizdən Türkiyəni raket atəşinə tutacaq. NATO əgər münaqişə olarsa və Türkiyəni tək qoyasa, özü-özünü biabır etmiş olar. Türkiyənin Rusiyaya qarşı son zamanlar səsləndirdiyi sərt bəyanatlar onu göstərir ki, Türkiyə yəqin ki, NATO ilə razılığa gəlib. Yoxsa Türkiyə tək başına Rusiyaya heç bir şey edə bilməz.

Təkbaşına Rusiya ilə döyüş mümkünsüzdür. Buna yol verən siyasətçi çox ciddi xətaya yol vermiş olar. Rusiyanın siyasi elitasının hərəkətlərini praqnozlaşdırmaq mümkün deyil. Rusiya lokal münaqişəyə görə hətta atom bombası da ata bilər. ABŞ-ın nüvə qalxanı isə Türkiyəni əhatə etmir. Nüvə qalxanı ancaq Avropanı əhatə edir".

Qeyd edək ki, 1947-ci ildə SSRİ Türkiyəni işğal etmək istəyərkən NATO Türkiyəni hərbi alyansın tərkibinə daxil edərək, rəsmi Ankaranı işğaldan xilas etmişdi.

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az