Təklənən ABŞ, hücum edən Rusiya
Rusiya Suriyada qələbəsini bayram edə bilər. Bu ölkədə gedən proseslər artıq belə deməyə əsas verir.
Ölkə.Az Suriya ətrafında gedən Rusiya-Qərb qarşıdurmasının gedişatı və nəticələrini təqdim edir.
Xatırladaq ki, ötən gün təqdim etdiyimiz "Suriya: ABŞ Trampı gözləyir, Qərb gücsüzdür, Rusiya hegemonluq edir" yazısında Rusiyanın Suriyada Qərbi qabaqladığını və öz şərtlərini diqtə etdiyini yazmışdıq.
Bir gün sonra baş verən proses isə artıq rəsmi Moskvanın Suriyada qələbə çaldığını işarə edir.
Ötən gecə Rusiya və Çin BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclasında Hələblə bağlı qətnaməyə veto qoyub. Hadisələrin belə cərəyan edəcəyini demək olar ki, bütün dünya bilirdi. Amma vetodan sonra Rusiyanın bəyanatı maraqlı idi: "Biz bu həftə ABŞ-la Hələbdə qalan müxalif qüvvələri və terrorçuların taleyini müzakirə edəcəyik. Açıq surətdə bəyan edirik ki, şəhərdə qalan bütün qüvvələr terrorçu hesab ediləcək və birmənalı olaraq məhvə məhkumdur".
Bu artıq Rusiyanın ABŞ-ı öz şərtləri ilə danışıqlar masasına oturmağa məcbur etməsidir.
Rusiyanın bu açıqlamasından sonra gözlər ABŞ-a dikilir. Cavab özünü gözlətmir.
ABŞ dövlət departamentinin rəsmi nümayəndəsi Mark Toner bəyan edir ki, rəsmi Vaşinqton Moskva ilə danışıqlara hazırdır. Amma...
İşin əmması isə olmur. Vaşinqtonun tələbi sadədir. Konstruktiv danışıqlar.
Artıq torbadakı pişiyin başı görünməyə başlayır. ABŞ anlayır ki, Hələbdən sonra növbə bütün Suriya, hətta İraqa çata bilər. Rusiya anti-terror əməliyyatları çərçivəsində İŞİD-i qovmaq bəhanəsi ilə bu ölkəyə də soxula bilər. Onsuz da Hələbdən rus gözü ilə baxanda Mosul elə də uzaq görünmür.
ABŞ-ı əslində qorxuya salan da elə budur: İraqın itirilməsi. Rəsmi Vaşinqton onsuz da əlini Suriyadan üzüb.
İraq və Suriyadakı tərəfdaşlarının ona arxa çevirməsi Obamanı çox narahat edir.
Rusiyanın "Hələbdən çıxın" tələbindən sonra 3000-ə yaxın döyüşçünün silahı yerə qoyduğu xəbər verilir. Bu döyüşçülərin əksəriyyətinin müxalif qüvvələr olması Qərbin dayaqlarının nəinki zəifləməsi, hətta yox olması anlamına gəlir.
Putini maddi cəhətdən zəiflətməyə çalışan Qərb qartalın caynağının itiliyini deyəsən unudub.
Okeanın o tayını elə öz silahı ilə vuran rəsmi Moskva isə boş oturmur.
Beləki, Qərbin masadan qovduğu rəsmi Ankaranı öz masasına dəvət edən Rusiya bununla böyük bir üstünlüyə yiyələnmiş olur. Suriyadan sonra Ankara və Moskva İraqa girsə, baş verə biləcək hadisələr dünya nizamının dəyişməsi ilə nəticələnəcək. Biri sağdan, biri soldan, beləliklə İraqda nə İŞİD qalacaq, nə də qeyrisi.
Üstəlik vaxtilə rusların dayılıq etdiyi PKK-nın da Moskvanın sözündən çıxmayacağı sirr deyil. Ərdoğanın ərəb dünyasındakı nüfuzu və Şimali İraq Kürd Muxtariyyatı ilə münasibətləri də Putinin xeyrinə olan məsələdir.
Bərzani ABŞ-ın ona vəd etdiyi müstəqillik konfetinə kənardan baxmaqdan bezib. Müstəqillik olmasa belə, bütöv İraqa sahib olmaq isə daha şirin görünür.
Rusiyanın isə planları işləyir. Suriyada sülhü bərqarar edib Bəşər Əsədin qisas əməliyyatına dəstək vermək rəsmi Moskvanın xeyrinədir. Partizan müharibəsinin başlayacağı Suriyada guruldayacaq olan silahların səsi Rusiyanın büdcəsində eşidiləcək. Bu isə ABŞ-ın neft qiyməti siyasətinin iflası deməkdir.
Onsuz da OPEC sözə baxmır. ABŞ-ın təsirinə baxmayaraq ərəb şeyxləri büdcələrinin qeydinə qalmağı daha üstün tuturlar. Ərdoğanın sözlərini qulaqlarında sırğa edən şeyxlər bu ayın sonunda yəqin ki, istehsalı azaltmaqla neftin qiymətinə bir neçə onluq dollar artım edəcəklər.
ABŞ-ın əlində olan dolların uçot dərəcəsini artırması isə bütün bunların yanında kölgədə qalacaq. Çünki artıq ABŞ-ın qarşısında dollardan imtinaya hazırlaşan 4 dünya nəhəngi var - Rusiya, Çin, İran və Türkiyə.
Deyəsən Tramın Putinə "qardaş" deməsinin sirri ortaya çıxır axı..
Amil Hacıyev
Ölkə.Az
