Türkiyəni sevmə haqqımıza kimsə qarışa bilməz
Azər HƏSRƏT, [email protected]
Türkiyə dövlətinin hökumət modelinə aid Konstitusiya dəyişikliyi artıq parlamentdən keçib. Referendum tarixi dəqiq olaraq müəyyən edilməsə də önümüzdəki aprel ayı içərisində gerçəkləşəcəyi qətilik qazanmış kimi görünür.
Nə deyək? Xeyirli-uğurlu olsun deyək. Türkiyə üçün, türk milləti üçün xeyirlisi nədirsə, olsun deyək.
Bir də Türkiyədəki referendum mövzusuna xaricdə yaşayan türklərin öz yanaşması vardır. Yəni insanlar Türkiyə vətəndaşı olmadan da dəyişikliyə “hə”, yoxsa “yox” deyəkmi mövzusunda müzakirələrə çox vaxt sərf etməyə başladılar.
Yaxşı, Türkiyə xaricdə yaşayan türklərin də Vətən qədər sevdiyi, bağlı olduğu bir ölkədir. Elədir yəni. Başqa cür ola da bilməz. Çünki uzun illər boyu yalnız Türkiyənin tək müstəqil türk dövləti olması xaricdə yaşayan türkləri bu ölkəyə daha sıx bağlamışdır. O üzdən Türkiyədə hər sahədə baş verənlər xaricdəki Türklərin də dərhal diqqətini çəkir.
Özəlliklə Türkiyə vətəndaşı olmayan, Türkiyəylə heç bir əlaqəsi olmayan xarici Türklərin məsələsinə toxunmaq istərdim. Məsələn, Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Türkmənistan kimi qardaş ölkələr vətəndaşlarının “hə – yox” məsələsinə tam olaraq könül verməsi anlaşıla bilən bir haldır. Az öncə söylədiyimiz kimi, Türkiyənin iç məsələləri belə bütün xarici Türkləri maraqlandırır.
Yaxşı, o zaman biz xarici Türklər olaraq Türkiyənin iç məsələlərinə bu qədər yaxından müdaxilə edərkən haqlımıyıq? Sanıram, deyilik.
Çünki Türkiyə bir müstəqil dövlətdir. Müstəqil dövlətlərin taleyini isə yalnız və yalnız onların vətəndaşları həll edər. Yəni bu an üçün Türkiyənin “hə – yox” məsələsini Türkiyə vətəndaşının həll etməsi tək seçənəkdir.
Xarici Türklər olaraq bizim məsələyə qarışmamız əsla doğru ola bilməz deyə düşünürəm. Müzakirələrdə iştirak edə bilərik. Bəzən təhlillərimizi dilə gətirə bilərik. Öz aramızda və ya Türkiyə vətəndaşları, siyasətçiləri ilə birlikdə fikir yürüdə bilərik. Amma heç bir halda Türkiyə vətəndaşının “hə – yox” seçiminə qarışa bilmərik.
Türkiyəni sevmə haqqımız yerindədir, buna kimsə qarışa bilməz. Amma ölkənin taleyini müəyyən etmək, idarəetmə üsulunu seçmək, əlbəttə ki, yalnız Türkiyə vətəndaşının haqqıdır.
Bəziləri “mənim dədələrim Türkiyəlidir, mən də qarışa bilərəm” deyə bir iddiada ola bilər. Amma mütləq şəkildə belə bir iddia haqsız olar.
Cibində Türkiyə Cümhuriyyəti kimlik kartı (pasportu, şəxsiyyət vəsiqəsi) olmadan heç kim referendum məsələsinə yaxından-uzaqdan qarışa bilməz.
O zaman belə bir referendumun yaxşı və ya pis bir şey olması mövzusunda müzakirələrə qarışa bilərikmi? Az öncə dediyim kimi, müzakirə məsələsi sərbəstdir. Amma qərar vermə mövzusunda eyni sərbəstliyimiz yoxdur.
Bütün bunları diqqətə alaraq Türkiyə xaricindəki Türk ölkələrinin vətəndaşlarına bir çağırış etmək və onları Türkiyə vətəndaşının iradəsinə təsir edəcək basqılardan məsafəli davranmağa dəvət etmək istərdim.
Türkiyənin taleyi bizi yaxından maraqlandırır, lakin qərar verəcək tək qüvvə Türkiyə xalqıdır. Qoy qardaşlarımız hamımıza əziz olan Türkiyənin sabahlarının necə olmasına qərar versinlər.
Tək istəyimiz Türkiyə dövlətinin sadəcə bizimlə qardaşlığı davam etdirməsi, idarəetmə şəkli nə olursa olsun, bizə arxa çevirməməsidir. Yerdə qalanı təfərrüatdır.
