Dollar manat qarşısında kəskin bahalaşacaqmı? -Ekspert açıqladı
Son günlər sosial şəbəkələrdə dolların qiymətinin qalxması ilə bağlı söz söhbətlər səngimir. Bəs görəsən bu nə qədər realdır. Mövzu ilə bağlı iqtisadçı ekspert Pərviz Heydərov Moderator.az-a danışıb.
"Söhbətlərin həm bir əsası yoxdur. Əvvəla ona görə ki, bizdə manatın məzənnəsi inzibati yolla Mərkəzi bank tərəfindən müəyyən olunur və tənzimlənir. Bizdə məzənnə rejimi mövcud deyil. Hansı ki qonşu Türkiyə və Rusiyada bu ölkələrin milli valyutaları bizim məzənnə rejimi əsasında dəyər tapır. Çox tez -tez onların kursu dəyişir. Bizdə məzənnə rejimi tətbiq olunmayıb. Onu bir müddət 2016-cı ildə istədilər ki, fərqli eləsinlər, amma gördülər ki, biz buna hazır deyilik. Bizdə məzənnə rejimi əsasında milli valyutanın dəyəri, kursu müəyyən olunanda onda gərək valyuta bazarın açıq olsun. Orada xarici valyuta təsnifi çox olsun. Necə ki, xarici valyutaya tələbi olanların sayı çox olur. Təklif edənlərin də sayı çox olsun. Yəni rəqabət olsun. Azərbaycanda isə neftdən və qazdan başqa digər sahələrdə inkişaf o qədər olmadığı üçün bizim ölkəmizin xarici valyuta gəlirləri neftimizin xaricə satışından əldə olunan vəsaitdən ibarətdir. Yəni ki, xam neftin hasilatının həyata keçirir və onu xaricə satıb dünya bazarındakı qiymətlərə uyğun. Beləliklə də ölkəmizdə xarici valyuta əldə edirik. Ona görə də keçirilən hərraclarda valyuta təsnifi ilə çıxış edən yalnız dövlət neft fondu hesab edilir. Bizdə dövlət neft fondundan savayı keçirilən valyuta hərraclarında banklar üçün əlavə başqa mənbə yoxdur ki, dollar təklif etsin. Belə mənbəyimiz yoxdur. Elə bir istehsal sahəmiz yoxdur ki, onunla xaricə məhsul satıb valyuta əldə etsinlər. Gətirib valyuta bazarına, hərraca çıxarıb dollar alqı satqısı həyata keçirsinlər. Bu o zaman olacaq ki, ölkənin qeyri neft və qaz sektoru inkişaf edəcək və biz qeyri-neft və qaz sektorundan ixracdan əldə etdiyimiz gəlirlərimiz çox olacaq. Nə qədər ki dünya bazarında bizim neftin qiyməti nəzərdə tutulandan yüksıkdədir Azərbaycanda dollarının bahalaşması mümkün deyil. Hər şey mərkəzi bankın əlindədir. Nə vaxtsa neftin satış qiyməti 50 dollardan aşağı düşərsə təhlükə yaranarsa o zaman manatın kursu buraxılacaq".
