Hamı potensial qurbandır - Gələcəyi sual altına salan texnologiya (VİDEO)
Son illər sürətlə inkişaf edən süni intellekt insanları tam olaraq kopyalaya bilməsə də, insan simasını rəqəmsal aləmdə yüksək dəqiqliklə canlandıra bilir.
“Dipfeyk” nədir, əvvəlcə buna nəzər salaq.
“Dipfeyk” sözü “dip” – dərin öyrənmə və “feyk” – saxta sözlərinin birləşməsindən yaranıb və bu, inkişaf etdirilmiş alqoritmlərdən istifadə edərək saxta faylların hazırlanması anlamına gəlir. Yəni bu gün süni intellekt texnologiyasının köməyi ilə rəqəmsal olaraq hər hansı bir şəxsə istənilən cümlələri söylətmək və hərəkətləri etdirmək olar.
Bununla bir şəxsin üzünü hər hansı videodakı başqa şəxsin üzünə köçürmək mümkün olur ki, bu zaman üzü köçürülən şəxsin nə qədər çox görüntüsü olarsa, bir o qədər dəqiq nəticələr əldə olunur.
Elə bu səbəbdən, ilk “Dipfeyk” videoları Hollivud ulduzlarının üzlərindən istifadə edilirdi.
Hər gün paylaşdığımız fotoların gələcəkdə bizi də “Dipfeyk” qurbanı edə biləcəyi deyilir. Müasir dövrdə hər şeyi onlayn olaraq paylaşan insanları nəzərə alsaq, şəxsin istənilən sayda fotoşəkilini tapmaq bir neçə dəqiqəlik işdir.
Bu texnologiya bizi niyə narahat etməlidir və kimlər təhlükə altındadır?
Kiber zorakılıq
“Dipfeyk” kiber zorakılıq, təhqir və şantaj üçün istifadə edilə bilər. Belə ki, 2017-ci ildə bir sıra xarici aktrisa və məşhurların üzləri bu texnologiya ilə uyğunsuz videolarda istifadə edilib və onlar şantaja məruz qalıb.
Siyasi təhlükə
“Dipfeyk” videoları siyasətçilərin demədikləri şeyləri söyləmiş kimi göstərməklə kütlələri manipulyasiya edə bilər ki, bu da siyasi hücumun bir vasitəsidir.
Məhkəmə sistemi
Məhkəmələrdə saxta sübutlardan istifadə etməklə məhkəmə prosesi manipulyasiya oluna, insanlar törətmədikləri cinayətlərdə ittiham edilə bilər.
Saxta reklamlar və fırıldaqçılıq
Etibarlı şəxslər adından hər hansı kampaniya və saxta şirkətlərə pul yatırılması ilə bağlı çağırışlar edilə bilər ki, bu fırıldaqçılıqla son vaxtlarda daha tez-tez qarşılaşırıq. Məsələn, bir müddət əvvəl kriptovalyuta fırıldaqçılığında İlon Mask ilə saxta müsahibə istifadə edilmişdi.
Başqa sözlə, sünii intellektin neqativ məqsədlərlə istifadə edilməsi “Dipfeyk”i kiber müharibənin elementinə çevirir. Düzdür, hazırda diqqətlə baxdıqda bir sıra saxta görüntülərdə rəng, işıq, bucaq, və s. parametrlərə görə uyğunsuzluqlar insan gözü ilə seçilir.
Bu texnologiyanı müəyyən etmək üçün görüntüdəki şəxsin emosiyalarının dedikləri ilə uyğunlaşmasına, göz, bədən və hərəkətlərdə hər hansı qəribəliyin olmasına diqqət etmək lazımdır. Lakin bu gün üz əzələlərinin idarə edilməsi üzərində proqramda daha çox təkmilləşmələr aparılır ki, bu da saxta audio və video yazıları müəyyən etməyi çətinləşdirir.
İlk dövrlərində əyləncə məqsədilə yaradılan “dipfeyk”in müsbət tərəflərindən biri isə videoçəkilişdə yanlışlığa yol verilmiş nitqin təkrar çəkiliş olmadan düzəldilə bilməsi olub.
Bu texnologiyaya qarşı bəzi qadağaların tətbiqi zəruriləşib. Artıq ABŞ-nin bir sıra ştatlarında bununla bağlı ağır cəzalar müəyyən edilib. Eləcə də, Facebook, Microsoft, Amazon kimi bir sıra şirkət və platformalar “Dipfeyk”lə bağlı addımlar atır.
Könül
Ölkə.Az
