“Vikipediyada Azərbaycana aid məlumatlar çoxaldıla bilər” - AÇIQLAMA

“Vikipediya”nın Azərbaycan dilli bölməsində ölkəmizlə bağlı kifayət qədər məqalə olsa da, digər dillərdəki bölmələrdə azlıq təşkil edir. Bu da azmış kimi son vaxtlarda saytın digər dillərdəki versiyalarında Azərbaycanla bağlı məqalələr silinməyə başlanıb. Mütəxəssislər silinən məqalələrin çoxunun Azərbaycan tarixi, xüsusən də Qarabağla bağlı olduğunu bildirirlər. Bu cür məqalələrin silinməsi və ya bəzən məlumatların təhrif olunması onu deməyə əsas verir ki, bu işdə ermənilər əsas rol oynayırlar.Lakin Vikipediyanın redaktə hissəsi də var, amma bundan istifadə edənlər yox dərəcəsindədir.

Buna rəğmən nəyə görə Azərbaycanla bağlı xarici dillərdə məlumat qıtlığı var, ümumiyyətlə, Vikimateriallara nəzarət mövcuddur?

Mövzu ilə aktiv Vikipediya istifadəçisi Səmral Quluzadə “MediaPost”a açıqlama verib. O bildirib ki, Vikipediyada Azərbaycanla bağlı xarici dillərdəki məlumat azlığının  bir səbəbi dünyada Azərbaycan dilində danışan əhalinin az olması ilə bağlıdır:

“Hərçənd dünyada 50 milyon azərbaycanlı olduğunu desək də, nəzərə almaq lazımdır ki, latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasında danışan və yazan, əsasən Azərbaycanda yaşayan 10 milyonluq əhalidir, onun da neçə faizinin internetdən istifadə etməsi və Vikipediyaya girməsi araşdırılmalıdır. Biz bugün azərbaycanca Vikipediyanı əsla ingilis, fransız, ispan, rus, ərəb dillərində olan böyük vikipediyalarla müqayisə edə bilmərik, çünki o dillərin əhali sayı kifayət qədər çoxdur. Digər səbəb isə insanlarda olan tənbəllik və məlumatsızlıqdır ki, onların fikrincə, Vikipediyanın özünün maaşlı işçiləri var və yalnız onlar redaktə etməlidir. Buna görə də vikipediyada gördükləri kiçik bir səhvi özləri redaktə etmək əvəzinə hər yerdə paylaşırlar. Halbuki vikipediya inzibatçıları təmənnasız şəkildə fəaliyyət göstərirlər.

Həmçinin  bir digər məsələ isə dövlət və ya QHT-lər səviyyəsində Vikipediyay marağın az olmasıdır. Məsələn, hazırda ermənilər istər qeyri-hökümət təşkilatları və digər erməni qrupları vasitəsilə vikipediyaya  maraq göstərirlər, pul ayırırlar, vikiklublar yaradırlar və öz üzvlərinə dəstək olurlar. Xaricdəki erməni diasporları onlara dəstək olur və bunun sayəsindədir ki, bu gün ermənicə vikiməqalələrin sayı 300 mindən çoxdur. Amma müqayisə üçün qeyd edim ki, azərbaycanca vikipediyadakı məqalələrin sayı 200 mindən də azdır”.

S.Quluzadə Vikipediyaya marağı artırmaq üçün maariflənmə aparılmasını məsləhət görüb:

“Bunun üçün müəyyən təlimlər keçmək olar, amma bu təlimlər “yolaverdi” şəklində olmamalıdır. Bizimlə iş görmək üçün müraciət edənlər çox az olur. Vikipediyada materiallara könüllülər tərəfindən nəzarət olunur. Amma Vikipediyada olan hər kəs könüllüdür. Buradakı könüllülər, inzibatçılar və patrullar fəal istifadəçilər arasından seçilir. Hər birimiz bacardığımız qədər çalışırıq ki, materiallara nəzarət edirik,  vandalizm hallarıyla, yəni qeyri-adekvat olan redaktələrlə mübarizə apararaq onları həll etməyə çalışırıq. Amma azərbaycanca olan vikimaterialların sayını artırmaq üçün universitetlərlə köklü əməkdaşlıq etmək olar. Məsələn, universitetlər bu günləri tələbələrə kurs işi yazdırır, sərbəst işlər verirlər, diplom işləri tələb edirlər, tələbələr də hazır edir və sonda o işlər ya arxivə  gedir və heç onun elektron variantını belə çox zaman  internetdə tapmaq olmur. Amma bunu Vikipediya əvəz etsə, müəllimlər tələbələrdən kurs işi əvəzinə vikipediyada düzəlişlər istəsələr, daha faydalı olar. Yaxud hansısa bir universitetin fransız dili fakültəsi həmin universitetin tarix fakültəsi ilə əməkdaşlıq edərək fransızca Vikipediyada tarixlə bağlı məqalələr yarada bilərlər, texniki fakültələr texniki məqalələri, komputerlə bağlı sahələr İKT mövzusunda olan məqalələri zənginləşdirə bilər. Burada Gənclər və  İdman Nazirliyi ilə əməkdaşlıq etmək olar və onlar birlikdə idman mövzusunda məqalələrin çoxalmasına yardımçı ola bilərlər. Sadəcə istək və şəffaflıq olmalıdır. Həmçinin mailiyyə ayrılması bu prosesi daha da gücləndirə bilər”.