Stalin Marşalı niyə güllələdi?

“Ölkə.Az” xəbər verir ki, SSRİ dövründə represiyadan müxtəlif xalqlar və millətlər əziyyət çəkiblər və şübhəsiz ki, Azərbaycanda baş verən qanlı represiyalar da ən qəddar qətliamlardan biri olub.

Represiyaya bir sıra vəzifəli şəxslərlə yanaşı sovet hərbçiləri də cəlb edilmişdi. Məhz onların ölümü 1941-ci ildə başlayan müharibədə özünü hiss etdirdi. 12 iyun gecəsi Sovet İttifaqı marşalı Mixail Tuxaçevski güllələndi. O, almanlara casusluq etməkdə ittiham edilirdi. Onunla birlikdə İon Kayir, İeronim Uboreviç, Avqust Kork və digərləri məhv edildi. Stalinin ölümündən sonra onlara bəraət verildi, amma öləni geri qaytarmaq olmur.

Bu zabitlər qrupu Klim Voroşilovu tənqid edirdilər. Voroşilov isə o vaxt müdafiə naziri idi. Voroşilov Vətəndaş müharibəsi üsullarından o yana keçə bilmirdi və kavaleriyanı (atlı silahlılar) əsas hərbi güc hesab edirdi. Bu isə bir sıra zabitləri özündən çıxarırdı. Beləcə, Tuxaçevski özünə güclü düşmən qazandı.
Tuxaçevskiyə “torba”nı 1930-cu ildən tikirdilər. O zaman onu hakimiyyəti ələ keçirmək və Stalini öldürmək istəyi ilə ittiham etdilər. Güllələnmə hökmü çıxsa da, Stalin buna razı olmadı. Amma 1937-ci ildə marşalın bəxti gətirmədi.

1922-1932-ci illər ərzində Tuxaçevski həqiqətən də alman generaliteti ilə münasibətdə idi və Almaniyaya səfər edirdi. Amma o dövrdə Moskva və Berlin hərbi sahədə sıx əməkdaşlıq edirdi və bu səfərlər adi idi. Bu gün isə konkret olaraq onun satqın olmadığı təsdiq edilib. Bir versiyaya görə, alman kəşfiyyatı bu uydurmanı yayıb.
Bundan başqa Ağ qvardiya generalı Skoblinin də bu işdə əli var idi. O, bu dövrdə ölkədən qaçmışdı. Stalinə bildiriblər ki, Skoblin, Tuxaçevski və digərləri dövlət çevrilişinə hazırlaşırlar. Moskva bna inanırdı. Stalin almanların təəccübünə rəğmən, sənədləri almağa hazır olduğunu dedi. Üçüncü Reyxin polis şefi Heydrix 3 milyon qızıl tələb etdi. Sonradan məlum oldu ki, sənədlər saxtadır. Tuxaçevskinin imzası həqiqi olsa da, tarixlər saxtalaşdırılıb.

1937-ci ilin 11 iyununda məhkəmə quruldu və qapalı məhkəmə ölüm hökmü çıxardı. Növbəti gün Tuxaçevski və bir qrup zabit güllələndi. Ulrix, Budyennı, Şapoşnikov və Qoryaçev sağ qaldı. Casusların güllələnməsin

 Xalq Komissarları komendandı Vasiliy Bloxin rəhbərlik etdi. 1954-cü ildə onun rütbəsi və mükafatları əlindən alındı...

Hikmət Həsənov
Ölkə.Az