Ekspert: \"Ərzaq məhsullarının ölkəyə gətirilməsi hansısa məmurun nəzarəti altındadır\"

Son günlərdə Azərbaycanda ərzaq məhsullarında qiymət artımının şahidi oluruq.

Ölkə.Az-a danışan iqtisadçı-ekspert Azər Mehdiyev qiymət artımının fevralda baş verən devalvasiyadan sonra gözlənilən olduğunu qeyd edib.

"Bildiyiniz kimi fevral ayında baş verən devalvasiyadan sonra qiymət artımının qarşısı müxtəlif inzibati yollarla alındı. Son zamanlar yoxlanışların azalması eyni zamanda inzibati yolla qiymət artımının qarşısı alınması seçkiyə qədər davam elədi. Doğrudur seçkilərdən əvvəldə qiymət artımı baş vermişdir ancaq bu indiki qədər özünü büruzə verməmişdi".

Ekspert texniki və digər məhsullarda qiymət artımının bir o qədər müşahidə olunmadığını bildirib.

"Alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşdükcə sənaye mallarının, texniki və digər məhsulların qiymətinin aşağı düşməsi hadisəsi baş verir. Bu mallarda da qiymət artımı olur, lakin ərzaq məhsullarındakı qədər özünü göstərmir."

Həmçinin mütəxəssisin fikrincə kənd təsərüffatındakı problemlər də qiymət artımına təsir edən amillərdəndir.

"Baxmayaraq ki, indi payız fəslinin sonlarıdır, bu zamanlarda qiymətin artımı deyil, düşməsi gözlənilirdi. Adətən bizdə qiymət artımı bayram qabağı baş verir. Artıq indi noyabr ayından etibarən bu proses baş verir. Bu da bir tərəfdən inflyasiya gözləntiləri ilə bağlıdır. Qiymətlərin qalxması və ya manatdan imtina siyasəti ilə bağlıdır. Digər tərəfdən Azərbaycanda baş verən israfçılıq və kənd təsərrüfatındakı problemlər ölkədə normal şəkildə ərzaqın yetişdirilməsinə imkan vermir."

Azər Mehdiyev son zamanlar Rusiya ilə Türkiyə arasında baş verən gərginliyində artıma təsir etdiyini düşünür.

"Rusiyanın Türkiyə məhsullarının ölkəyə gətirilməsinin qarşısını alması, Azərbaycan mallarının bahalaşmasına gətirib çıxarır. Bu səbəbdən proses sürətlənir. Həmçinin Türkiyə mallarının Rusiyaya buraxılmamasından sonra bu məhsulların Azərbaycan bazarına buraxılması yerli məhsulların qitmətlərinin endirilməsinə gətirib çıxara bilər."

Ekspert bu durumun irəlidə davam edib-etməyəcəyi ilə bağlı sualımızı belə cavablandırıb:

"Manatla bağlı baş verəcək proseslər burada rol oynayır. Əgər dekabr ayında dolların məzənnəsi qalxarsa, Azərbaycanda manatla satılan məhsulların qiymətinin artması qaçılmaz olacaq. Digər tərəfdən isə biz Azərbaycan hökumətindən çevik addımlar görmürük. Məsələn, Rusiyanın qərarlarından sonra Türkiyənin məhsullarını qəbul etmək olar. "

İqtisadçı-ekspert suni qiymət artımından danışarkən bunları qeyd edib.

"Bunun kökü israfçılıqdadır. Hamımız da yaxşı bilirik ki, bütün ərzaq məhsullarının ölkəyə gətirilməsi və ya ölkədə satışı hansısa məmurun nəzarəti altındadır. Nə qədər bu israfçılıq qalxmayacaq qiymət artımı qaçılmaz olacaq. İsrafçılığın qarşısı alınmadığı təqdirdə suni qiymət artımının qarşısını kəsmək mümkün olmayacaq. Rəqabət mühiti yaradılmalı, insanlara istehsal etdikləri məhsulları sərbəst şəkildə satışına imkan verilməlidir. Kənd təsərüffatı bazarların yaradılması gözdən pərdə asmaq üçündür. Rəqabət mühiti yaradıldıqda ölkədə məhsul da bol olacaq".

Azər Mehdiyev son olaraq söylədiki, ölkəyə gətirilən məhsullarda hələ də gömrükdə baş verən proseslər məhsulların qiymətinin artmasına gətirib çıxarır.

Taleh Rəcəb
Ölkə.Az