Əli Məsimli: “Gizli investorlar Azərbaycana gəlmək üçün gözləmə mövqeyindədir”
Həmin müsahibəni oxuculara təqdim edirik.
– Bu yaxınlarda Mərkəzi Bankın sədri Elman Rüstəmov ilin sonunadək manatın ucuzlaşmayacağı barədə açıqlama verib. Bu məsələ ilə bağlı sizin proqnozunuz necədir?
– Mərkəzi Bankın sədrinin bu ilin sonunadək manatın məzənnəsində heç bir dəyişikliyin olmayacağı ilə bağlı mesajını müsbət qiymətləndirirəm. Amma bunu təkcə sözdə deyil, işdə də həyata keçirmək lazımdır ki, ciddi investorlar Azərbaycana gəlsinlər. Ciddi investorları inandırmaq lazımdır ki, ən azı manatın məzənnəsi bu il və ya 2018-ci ildə böyük dəyişikliyə məruz qalmayacaq. Bu olan təqdirdə biz Azərbaycana yeni investisiya dalğasının gəlişinə nail ola bilərik. Hələlik isə gizli investorlar Azərbaycana gəlmək üçün gözləmə mövqeyindədir. Manatın məzənnəsi sabit olanda gözləmə mövqeyində olan ciddi investorların Azərbaycana gəlməsinə inam yaranacaq.
– Bu il ərzində Azərbaycanda növbəti şok devalvasiya ola bilərmi?
– Müəyyən obyektiv və subyektiv səbəblərə görə Azərbaycan manatı 2015-ci ilin fevralında 34 faiz, oktyabrda isə 48 faiz devalvasiyaya uğrayıb. Bir il ərzində iki devalvasiyanın başverməsi 10 ballıq şkala ilə əvvəlcə 4 ballıq, sonra isə 7 ballıq zəlzələni xatırladır. Əgər birinci devalvasiya zamanı tədbirlər görülsəydi, ikinci devalvasiya o qədər böyük şok effekti yaratmazdı. Biz bunun tənqidi məqamlarını hər zaman demişik və bundan sonra da söyləyəcəyik.
Devalvasiyanın mənfi fəsadlarının aradan qaldırılması üçün hazırda Azərbaycan hökumətinin ayrı-ayrı strukturları müvafiq addımlar atırlar. Bunların arasında Dövlət Neft Fondunun da manatın tənzimlənməsi prosesinə qoşulması müsbət haldır. Azərbaycanda “üzən məzənnə”yə mərhələlərlə keçilir. Mərkəzi Bank sədrinin də dediyinə görə, artıq bu prosesə heç bir müdaxilə olunmur. Ancaq burada müəyyən dərəcədə tənzimlənmələr də mövcuddur. Manatın sabit qalması üçün bu cür tənzimləmələr olmalıdır. Eyni zamanda manata müsbət təsir göstərən fundamental amillər var ki, onlardan müsbət meyilləri həyata keçirmək üçün tədbirlər görmək lazımdır. Buna misal olaraq, ödəniş balansının müsbətə doğru dəyişdirilməsi, xarici ticarətdə ixracla idxal arasında olan fərqin ixracın xeyrinə daha da artırılması, bütövlükdə manatın etibarlı sabitliyini təmin etmək, qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi, ölkədə rəqabətqabiliyyətli məhsulların istehsal edilməsi və digər məsələlər daxildir. Bütün bunlar manatın dayanıqlığının təmin olunması üçün də çox vacibdir.
– Azərbaycan Beynəlxalq Bankı ətrafında yaranan problem hələ də həllini tapmayıb. Sizcə, hökumət bu problemi necə həll edəcək?
– Əgər hökumət bu prosesə girişibsə, bu qədər maliyyə ağırlığını öz üzərinə götürübsə, bunun ciddi səbəblərindən biri odur ki, Azərbaycan Beynəlxalq Bank məsələsi vacibdir. Beynəlxalq Bankın böhrana düşməsi bütövlükdə Azərbaycanın bank sisteminin iflic vəziyyətinə düşməsi, böhrandan çıxaması isə ümumi bank sisteminin inkifaı deməkdir. Ona görə də dövlət çalışır ki, həm Azərbaycan Beynəlxalq Bankı böhrandan çıxsın, həm də ölkəmizin beynəlxalq imicinə kölgə düşməsin. Ona görə də xarici kreditorlar və müştərilərlə danışıqlar gedir. Bununla bağlı müvafiq təkliflər verilib və bir çeə aydan sonra müzakirəsi təşkil olunacaq. Arzu edərdim ki, həmin danışıqlar Azərbaycanın xeyrinə başa çatsın. Həmin təkliflər konteksində ilk növbədə Azərbaycanın maraqlarını reallaşdırmaq, Beynəlxalq Bank ətrafında yaranan ajiotajın yenidən baş qaldırmaması üçün konkret addımların atılması və Beynəlxalq Bank məsələsi ilə bağlı mötəbər kredit təşkilatlarının Azərbaycanın imicinə xələl gətirməməsi üçün lazımı addımların atılması vacibdir. Bu da çox açıq, sistemli və məqsədyönlü islahatların həyata keçirilməsini tələb edir. Aparılan islahatlar barəsində isə mütəmadi olaraq mediada əhaliyə və ictimiayyətə məlumatlar verilməlidirki, insanlar Beynəlxalq Bankla bağlı proseslərdən xəbərdar olsunlar. Belə olan təqdirdə məsələ ətrafında xeyli müsbət irəliləyiş olacaq. Azərbaycanın buna potensialı da çoxdur. Buna görə də inanıram ki, biz bu problemin də aradan qaldırılmasına nail olacağıq.
Ramal Hüseynli
Ölkə.Az
