"İŞİD-in içərisində ABŞ-ın çox güclü agenturası işləyir"

ABŞ Dövlət Departementinin sözçüsü Con Kirbi Suriya problemi ilə bağlı danışarkən Rusiyanı İŞİD-lə təhdid edib.

Con Kirbi bildirib ki, Suriyada daxili müharibənin davam etməsi bəzi qrupların qisas məqsədi ilə bu müharibəni Rusiyanın ərazisinə daşıması ilə nəticələnə bilər. Daha sonra biz Rusiyanın şəhərlərində qanlı terror aktlarının şahidi ola bilərik. Bundan başqa Suriyada daxili müharibəyə qarışmış Rusiya ordusunun əsgərlərinin cəsədləri də cəsəd torbalarında evlərinə dönə bilər.

Ümumiyyətlə, İŞİD-in MDB məkanında, xüsusən də Şimali Qafqazda təhlükə törədə biləcəyi proqnozlaşdırılır. Bunun üçün MDB xüsusi xidmət orqanlarının rəhbərləri Bakıda toplantı keçirdi. Toplantıda İŞİD-ə qarşı birgə mübarizə aparılacağı bildirildi.

İŞİD-in sıxışdırılması nəticəsində artıq terror təşkilatının sıralarını tərk edənlər çoxalıb. Orta Asiya respublikalarından və xüsusən də Şimali Qafqaz respublikalarından olan yaraqlıların geri qaytması Rusiyanı qabaqlayıcı tədbirlər görməyə sövq edir.

Con Kirbinin səsləndirdiyi fikir, Rusiya və keçmiş postsovet ölkələrində İŞİD təhlükəsi barədə politoloq Qabil Hüseynli Ölkə.Az-a danışıb:

"Zənnimcə, Con Kirbinin səsləndirdiyi fikir fərziyyə deyil, real faktlara söykənir. İŞİD-in içərisində ABŞ-ın çox güclü agenturası işləyir. Bu gün İŞİD meydan suladığı bölgədə səhnədən silinmək ərəfəsindədir. ABŞ-la Türkiyə birgə hərəkət edib Rakka şəhərini və İraq ordusu ilə Şimali İraqdakı Bərzaninin kürd peşmərgələri birgə hərəkət edib Mosul şəhərini tutarlarsa, İŞİD məhv olacaq.

Artıq İŞİD-in sıralarında qopmalar başlayıb. Müxtəlif formalarda İŞİD-çilər Türkiyə sərhədini keçməyə çalışıb. Türkiyə sərhədində bir neçə İŞİD-çi tutulub. Bunların çoxu Şimali Qafqaz bölgəsindən, Azərbaycandan, Gürcüstanın Pankisi dərəsindən olan çeçen əsilli gürcülərdir.

Con Kirbi "Rusiyanın şəhərlərində qanlı terror aktlarının şahidi ola bilərik" deyəndə çeçenlərin geriyə qayıdışını nəzərdə tutaraq deyib. Çeçenlər müxtəlif yollarla öz vətənlərinə, Pankisi dərəsinə və Çeçenistana da qayıda bilərlər. İŞİD-in sıralarında tacik, qırğız, Orta Asiya respublikalarının vətəndaşları var. Onların baxışları bütünlüklə zəhərlənib. Onlar belə hesab edir ki, İŞİD-in iflasında ən böyük rolu oynayan Rusiyadır. Buna görə də, Rusiyaya qarşı çox ciddi təhdidlər göndərməkdədirlər. Dünən Bakıda keçirilən MDB dövlətlərinin xüsusi xidmət orqanlarının rəhbərlərinin toplantısında Rusiya FTX-nin direktoru Plotnikov dedi ki, İŞİD təhlükəsi Şimali Qafqazda kifayət qədər realdır. Digər MDB dövlətlərini əməkdaşlıq etməyə səslədi. Plotnikov onu nəzərdə tutur ki, Şimali Qafqazdan, o cümlədən digər ərazilərdən keçib gələn İŞİD-çilərin qarşısı alınmalıdır.

Şimali Qafqazda bu təhlükənin olmasını Rusiya özü də etiraf edir. Con Kirbi ola bilsin hadisələri bir qədər şişirdir və Rusiyanı daha çox vahiməyə salmaq istəyir, yaxud dediyi fikirlər altında nələrisə düşünürlər. Hazırda Rusiya-ABŞ münasibətləri son dərəcə pis vəziyyətdədir. Az qalsın müharibə vəziyyətinə yaxınlaşıb. Kiçik bir qığılcım bu məsələləri böyük bir partlayışa çevirə bilər.

Ola bilsin ki, İŞİD-in içərisində idarə edilən bir qrup da var. Onlar kimlərsə tərəfindən idarə olunur. Bu idarə olunanlardan ABŞ çox fəal şəkildə istifadə edir. Onların bəzilərini ABŞ ələ keçirib öz himayəsinə ala bilər, sonra da müəyyən tapşırıqlarla müəyyən bölgələrə göndərərlər. Səudiyyə Ərəbistanının özünün də İŞİD-ə kifayət qədər təsir rıçaqları var. Səudiyyə Ərəbistanı bu qruplaşmaya bəlkə də ABŞ qədər, bəlkə də ABŞ-dan da çox təsir imkanlarına malikdir. İlk vaxtlar Səudiyyə Ərəbistanı Suriya Azadlıq Ordusunun qurulmasında iştirak etdi, çox təəssüf ki, Suriya Azadlıq Ordusunun bir çox üzvləri İŞİD-in tərkibinə keçdi. Səudiyyə Ərəbistanı ilə Rusiyanın münasibəti normal deyil. Hətta bunu düşməni münasibətlər də adlandırmaq olar. Səudiyyə krallığının xarici işlər naziri danışarkən bəzən diplomatik normalardan kənara çıxır və Rusiyanı təhdid edən ifadələr də işlədir. Səudiyyə Ərəbistanı İrana hansı münasibəti bəsləyirsə, Rusiyaya da eyni münasibətləri bəsləyir. Çünki Səudiyyə Ərəbistanında belə bir fikir var ki, İranın gücləndirilməsi və hərbi potensialının artırılmasında Rusiya böyük rol oynayır. Xüsusilə, son SS-300 və SS-400 komplekslərinin İrana göndərilməsindən sonra Səudiyyə Ərəbistanı Rusiyaya daha da qəzəblənib. Səudiyyə Ərəbistanının xarici işlər naziri deyir ki, biz bunun intiqamını alacağıq. Əlbəttə, kimdən alacaqlarını təsəvvür etmək mümkündür.

Belə görünür ki, İŞİD-in fərrarilərinin yönləndirilməsində bir neçə dövlət, ABŞ və Yaxın Şərq dövlətləri iştirak edə bilər. O dövlətlər İŞİD-çilərin Rusiyaya keçməsinə göz yuma bilərlər. Burada əsas əngəllərdən biri Türkiyədir. Türkiyə Rusiya ilə dostluq əlaqələrini bərkidir. Suriyadan geriyə qayıdanlar daha çox Türkiyənin ərazisini istifadə edirlər. Türkiyə də geriyə qayıdanların çoxunu yaxalaya bilir. Düzdür, sərhəd böyükdür, hamısını qorumaq mümkün deyil, ancaq Türkiyə onların qarşısını almağa çalışır.

Con Kirbinin dediklərini boş bir şey kimi qəbul etmək olmaz, bu həm də təhdiddir. Belə görünür ki, İŞİD-in axırına çıxmaq tamamilə mümkün olmayacaq. Onlar partizan müharibəsi şəklini seçib, dəstələrə bölünüb mübarizələrini davam etdirəcəklər. Bunun üçün münbit şərait isə Şimali Qafqazdadır. Şimali Qafqazın dağlıq zonaları, mağaraları partizan müharibəsi üçün əlverişlidir.

MDB dövlətlərinin xüsusi xidmət orqanları bu məqsədlə toplanmışdılar. Təhlükənin reallığını artıq MDB məkanında da hiss edirlər. Geri qayıdan İŞİD-çilər təkcə Rusiya üçün yox, keçmiş postsovet məkanı üçün də təhlükəlidir. Onların nə Rusiya, nə də digər MDB ölkələrinin ərazisinə qayıtmasına imkan vermək olmaz. Onlar artıq vəhşi və barbar hərəkətləri ilə nəyə qadir olduqlarını sübut ediblər. Onlar bu hərəkətlərinə haqq qazandırmaq üçün uğurlu təbliğat aparmağı bacarırlar. Onlar düşdükləri yerdə sürətlə arta da bilirlər. Bu nöqteyi-nəzərdən İŞİD təkcə Yaxın Şərq üçün deyil, Avropa, Rusiya, MDB üçün də ciddi təhlükədir. Buna qarşı hər kəsin mübarizə aparmaq borcudur".

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az