Ermənistanın təxribatı, Qərbin çevik reaksiyası - ŞƏRH

Qazaxıstan hadisələrindən bir növ həvəslənən İrəvan yanvarın 10-da Kəlbəcər istiqamətində Azərbaycan sərhədində təxribat törətməklə bölgədə gərginliyi davam etdirmək istiqamətindəki planlarını həyata keçirməyə cəhd edib. İrəvan bu yolla KTMT-ni bölgəyə gətirməyə cəhd edir. Hansı ki bu plan mövcuddur. Bu planın reallaşmasını Rusiya da istəyir. Ancaq bunun üçün uyğun şəraitin yaradılmasını gözləyir. Qazaxıstan hadisələri isə bir presedentdir. Amma buna baxmayaraq Rusiya KTMT-nin Ermənistan-Azərbaycan münasişəsinə müdaxiləsini birmənalı şəkildə istəmir və bunun hansı nəticələrə gətirib çıxaracağını yaxşı bilir. Bunun bir neçə səbəbi var.

Birincisi, Rusiya-Azərbaycan münasibətlərini korlamaq istəmir və bundan sonra istəməyəcək. Əgər Moskva bunu indiyədək etməyibsə, qarşıdakı dönəmdə etməsi də inandırıcı deyil.

İkincisi, KTMT-ni bura gəlişinə cəhd edərsə, o zaman Qazaxıstandan fərqli olaraq Türkiyənin sərt təpkisi ilə qarşılaşacaq. 

KTMT-yə üzv ölkələrin Azərbaycanla münasibəti xüsusi əhəmiyyət kəsb edir və Rusiya da bunu yaxşı bilir. 

Üçüncüsü, Rusiya Ermənistanın KTMT-ni bölgəyə dəvəti ilə hansı oyunu oynadığını yaxşı bildiyindən bu oyunda iştirakçı olmaq istəmir. Əslində, Rusiya özü bu ölkənin zəifləməsinin və nəticədə birmənalı şəkildə öz təsir dairəsinə düşməsində maraqlıdır.

Dördüncüsü, burada KTMT-yə üzv ölkələrin Azərbaycanla münasibəti xüsusi əhəmiyyət kəsb edir və Rusiya da bunu yaxşı bilir. Çünki KTMT-yə və Avrasiya İttifaqına üzv olan ölkələrin Ermənistandan daha çox Azərbaycanla sıx münasibətləri var və bizim ölkə ilə əməkdaşlıqda maraqlıdır. Əgər belə bir məsələ ortaya çıxarsa, Qazaxıstandan fərqli olaraq, tamamilə başqa bir situasiya yarana bilər. Moskva bütün bu amilləri nəzərə alır. O baxımdan əvvəlcədən deyə bilərik ki, İrəvanın KTMT-ni bölgəyə dəvət etməsi ilə bağlı qurduğu oyunlar və təxribatları iflasa məhkumdur. Bundan uduzan tərəf  yenə də İrəvan olacaq. 

Bununla belə Azərbaycan hər zaman olduğu kimi Ermənistanın məkrli planlarını pozub və bundan sonra da pozaraq layiqli dərsini verəcək. Elə sonuncu Kəlbəcər hadisəsində olduğu kimi Azərbaycan tərəfinin sərt və ağır zərbəsi nəticəsində düşmən çoxsaylı itki verərək yerindəcə otuzdurulub. Azərbaycan Prezidentinin bəyan etdiyi kimi, istənilən revanşizm hərəkətlərinin qarşısı dərhal alınacaq və alınmaqdadır da… Son təxribatlara cavab bunun nümunəsidir.

Ona görə də Azərbaycan tərəfi bölgədə sabitliyi pozmağa yönəlik təxribat cəhdlərinə görə  məsuliyyətin Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin üzərinə düşdüyünü bəyan edib.

Hadisənin ən maraqlı tərəfi isə ondan ibarətdir ki, Kəlbəcərdə baş verən hadisələrə Qərb operativ formada  reaksiya verərək, tərəfləri bölgədə gərginlik yaratmaqdan çəkinməyə çağırış edib.

Hadisədən qısa zaman sonra ABŞ Dövlət Katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Karen Donfrid ilə Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov və Ermənistan XİN başçısı Ararat Mirzoyanla əlaqə saxlayıb.

Qərbin Kəlbəcər istiqamətində baş verən hadisələrə belə operativ reaksiya verməsi isə bir sıra ciddi mətləblərdən xəbər verir. 

Bunun ardınca  ATƏT Kəlbəcərdə baş verən təxribat hadisələrinə reaksiya verərək tərəfləri gərginlik yaratmaqdan çəkinməyə çağırıb.

Qərbin Kəlbəcər istiqamətində baş verən hadisələrə belə operativ reaksiya verməsi isə bir sıra ciddi mətləblərdən xəbər verir. Düzdür, bu reaksiyalar zamanı Ermənistanın təxribatçı cəhdləri əvvəlki kimi qınanılmasa da, çevik mövqe sərgilənməsi özü diqqət çəkən məsələdir.

Qərb bilir ki, Rusiya öz qoşunlarını sülhməramlı adı altında Azərbaycanla sərhəddə yeritmək istəyir və bu da onların birmənalı şəkildə marağına uyğun deyil.  

Hadisələrin gedişi göstərir ki, Qərb Qazaxıstanda baş verən olaylar fonunda Rusiyanın revanşist siyasəti nəticəsində MDB məkanında, o cümlədən Cənubi Qafqazda vəziyyətin gərginləşməsi istiqamətindəki təxribat cəhdlərindən ciddi narahatlıq keçirir. Qərbin Kəlbəcərdəki hadisələrə belə operativ reaksiya verməsini də bu qəbildən dəyərləndirmək olar. Artıq Qərb Paşinyanın yürütdüyü siyasətin çox təhlükəli olduğunu və bunu Moskvanın diktəsi ilə həyata keçirdiyi qənaətindədir.  

Bu proseslər Rusiya üçün də ciddi fəsadlara yol aça bilər və proseslərə Rusiyanın daxilinə transfer edə bilər. 

Qərb anlayır ki, Rusiya ilə Qərb arasında təhlükəsizlik məsələləri üzrə keçirilən dialoqlarda  Kreml hər hansı güzəştə getmədiyindən və öz supergüc  mövqeyini qoruyub-saxlamaq üçün ciddi və xoşagəlməz hərəkətlərə əl atacaq. Qərb onu da yaxşı anlamağa başlayıb ki, Rusiyanın revanşist siyasəti Avrasiya məkanının təhlükəsizlik arxitekturasına ciddi təhdidlər yaratmaqdadır. Ancaq bu təhdidlərin qarşısının alınması istiqamətində yürütdüyü siyasət və atdığı əks addımlar Rusiyanı bu niyyətindən geri çəkindirmək üçün yetərli deyil. Bu da daha çox  gənc dövlətlərə, xüsusən də keçmiş postsovet məkanında olan dövlətlərin təhlükəsizliyinə, suverenliyinə, müstəqilliyinə ciddi təhlükə yaradır.  Odur ki Qərb, başda ABŞ olmaqla təxirəsalınmadan Rusiyanın revanşist, ələlxüsus da keçmiş postsovet məkanındakı ölkələri öz təsir gücü dairəsinə qaytarmaq istiqamətində yürütdüyü siyasətin qarşısının alınması üçün təsirli tədbirlər görməlidir. Əks təqdirdə biz Rusiyanın Qazaxıstanda, Ukraynada və Avrasiya coğrafiyasının ən müxtəlif bölgələrində böhranların yaranacağının şahidi ola bilərik. Bu Mərkəzi Asiyadan tutmuş, Qafqazlar, Ukrayna, Belarus, Baltik, Balkanlar və Yaxın Şərqi əhatə edə bilər. Düzdür, Rusiya bütün bu coğrafiyada təsir dairəsini bərpa etmək qüdrətinə malik deyil. Ancaq ən azından niyyətinin müəyyən qisminə nail olmaq üçün daha çox bölgədə böhran yaratmaqla nəyəsə nail olmaq istəyir. Bu proseslər Rusiya üçün də ciddi fəsadlara yol aça bilər və proseslərə Rusiyanın daxilinə transfer edə bilər. Bu istisna deyil. Amma indiki mərhələdə yaxşı nəticələr vəd etmir. Ən yaxşı variant isə Rusiyanın öz revanşist və imperiya siyasətindən geri durub, ölkənin parçalanmasının qarşısını almaq üçün Qərblə danışıqları davam etdirməsidir.

Mürtəza
Ölkə.Az